In Bibliotheekblad schreef ik al eens eerder over het verschijnsel algoritmen (http://www.bibliotheekblad.nl/nieuws/nieuwsarchief/bericht/1000004445) in de bibliotheekwereld. In 2007 had ik als hoofd collectie, in het vooruitzicht van een grote fusie binnen bibliotheek Alkmaar met omringende gemeenten, een aantal collectieprofielen geschreven. Ik werd niet aangesteld als hoofd collectiezaken in het nieuwe bedrijf, de collectieprofielen verdwenen onder in een la, en na een paar jaar werd de aanschaf gedaan via algoritmen in de computer.

In de Edmund van 23 december staat een artikel over algoritmen en de DE Letteren.Begin 2018 wijst het werkcongres van de Vlaamse Auteursvereniging een sessie aan algoritmen en big data in de literatuur. Ook het Centraal Boekhuis is er mee bezig. Het CB haalde afgelopen jaar drie jonge datascientists binnen om te kijken hoe die kennis ingezet kon worden. Een van de uitkomsten is een trefwoordengenerator, die nu bij het CB wordt gebouwd. De kunst van het maken van zo’n algoritme zit hem in het definiëren van de juiste trefwoorden. Welke trefwoorden komen relatief het meeste voor? Wat zijn het voor woorden, in welke betekenis worden ze gebruikt.

Dat is precies wat we in de tijd dat we nog het beheer over de computer hadden ongeveer deden. Ik hield aan de balie bij welke woorden klanten gebruikten en gaf die door aan het hoofd catalogus, die ze verwekte in de computer. Ook door diepte-indexering van  boeken werd optimaal gemak geboden voor de klanten. Na uitbesteding van de catalogus rond 1995werd die gevuld door mensen achter een bureau, die veel minder zicht hebben hoe mensen vragen en zoeken.

In 2015 liepen in de bibliotheek een paar jongens rond van de UVA die via sensoren iets met data-tracking deden. Ik raakte met ze in gesprek over big data en zei dat ik een beter zicht had op de klanten dan het algoritme (er kwamen veel boeken binnen die ik nooit gekocht zou hebben). Waarschijnlijk is dat nu nog wel zo zei een van hen, maar in de toekomst zal dat niet meer het geval zijn. In het artikel van Wilma de Rek is de eindconclusie ook in die richting ‘De denkkracht van de mens om die technologie toe te passen is de beperkende factor geworden’. Ik ben bang dat die voorspelling uit gaat komen. Daar ga ik nog op terug komen.