We hebben het de afgelopen maanden in de kindertoeslagaffaire honderden keren voorbij zien komen, het woord algoritme. Ik weet niet meer wanneer ik er een blog over schreef in Bibliotheekblad. Dat moet rond 2008 zijn geweest. De collectievorming werd toen in plaats van door mensen door computers gedaan, door het invoeren van algoritmen. Mijn bezwaar was dat als je dat zou gaan doen we op het laatst alleen een collectie met top 10 lijsten zou krijgen en de bijzondere boeken geen kans meer zouden krijgen. Je hebt nog steeds specialisten nodig om een uitgebalanceerde collectie te krijgen. Marian Donner schreef een paar weken geleden leuk artikel over algoritmes in de Groene Amsterdammer en ook Marietje Schaake in de NRC. Dit las ik er over bij Donner (ik ben fan van haar columns)…..
De kern is #ophef, ook in Nederland. De algoritmen van Twitter stuwen de #ophef op (omdat daar geld mee wordt verdiend), journalisten nemen de #ophef over (omdat ook zij lezers en kijkers willen trekken), en politici proberen zodoende #ophef te creëren (omdat ze kiezers willen trekken). Een proefballonnetje hier, een tweet op het randje daar, en er is weer een artikel of tv-item gevuld. En dus mocht Thierry Baudet onlangs weer eens aanschuiven bij de talkshow Op1. Met als gevolg een uur vol pr-praatjes zonder dat de presentatoren, Welmoed Sijtsma en Jort Kelder (altijd goed voor #ophef, zoals hijzelf maar al te goed weet), hem tegenspraak boden.
En dit schreef Schaake er over, heel essentieel, het zijn de mensen die de systemen bedienen…
De schuld afschuiven op technologie of je verschuilen achter een algoritme is nooit een goed idee, en lost bovendien niets op. Mensen moeten verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor beleidskeuzes, of dat nu met pen en papier of een computerprogramma gebeurt. De lastige keuze tussen infecties tegengaan of extra sterfgevallen voorkomen vraagt eerst om een afweging door mensen. Dat geldt ook voor de keuze om mensen die met patiënten in contact komen voorrang te geven boven medisch personeel zonder dat contact.
Even nog iets anders wat ook verband houdt met algoritmes. Een vriendin en ik krijgen hele andere resultaten in ons Netflix aanbod. Ik krijg veel documentaires, zij films. Wat ik vaak doe is allerlei zoektermen invoeren (Engels) op goed geluk, met verrassende resultaten. Van de week las ik deze goeie tip in de Volkskrant over het zoeken op Netflix naar aanleiding van zoeken naar oude klassiekers. Voer in de zoekbalk de termen classic movies in met eventueel een adjectief als toevoeging. Dat is dus precies wat heel veel mensen niet doen. Ze kijken gewoon wat ze voorgeschoteld wordt. Als je niet zelf op onderzoek uit gaat kom je gewoon in de tunnel die de algoritmes voor je bedenken. De beste manier is trouwens nog steeds als vrienden je tips geven. Zo heb ik van de week, na een tip, gekeken naar een documentaire afgelopen zondag op de Boeddhistische omroep van Renee Scheltema, Normaal is over. Zou elke beleidsmaker moeten gaan bekijken.
Documentaire die oplossingen biedt voor de problemen waarmee wij worden geconfronteerd. Hoe moet de mensheid reageren op klimaatverandering, het uitsterven van soorten, uitputting van hulpbronnen, inkomensongelijkheid en Covid-19?
Qua boeken heb ik van de week genoten (afgezien van een paar minpuntjes) van Sipko Melissen De vierde mei. Over een 69-jarige (!)vrouw die haar leven overdenkt. En ik ben met een klein projectje begonnen dat ik al heel lang van plan was (als het heel koud is en er sneeuw ligt), de drieluik van Jon Kalman Stefansson achter elkaar lezen. Ik heb Hemel en hel net uit en begin nu aan Het verdriet van de engelen (deze week) en daarna komt Het hart van de mens. Alles aan deze romans is bijzonder, de taal, de ideeën, de setting (IJsland rond 1900 denk ik), een boek wat ik in mijn hele lezende leven nog niet ben tegen gekomen. Het gaat ook vooral over de kracht van lezen (Bardur komt om omdat hij zo verdiept is in een boek dat hij zijn jas vergeet en dood vriest als hij gaat vissen).
Hemel en hel’ ‘Het verdriet van de engelen’ ‘Het hart van de mens’ Nu in één band: de drie prachtige romans van de IJslandse Jón Kalman Stéfansson over de naamloze jongen: ‘Hemel en hel’, ‘Het verdriet van de engelen’ en ‘Het hart van de mens’. Twee vrienden, Bardur en de jongen, gaan vissen op zee. Wanneer ze worden overvallen door een storm raakt Bardur onderkoeld en sterft. Op zoek naar een manier om dit verlies te verwerken besluit de jongen op reis te gaan. Wanneer hij na vele omzwervingen weer terugkeert in het dorp, merkt hij dat hij is veranderd. Hij laat zich niet meer zo door anderen leiden, neemt zijn eigen beslissingen en is vastbesloten te kiezen voor de liefde.
Nog een tip voor vanavond; op Canvas komt vanavond de film waarop de drie delen van Fargo zijn gebaseerd.
