In het verleden heb ik nogal eens boeken besproken die de gevaren van internet als onderwerp hebben. Maar ondanks alle kritiek zie ik ook nog steeds de vele voordelen van al deze ontwikkelingen. Ik was van plan om nog steeds alle nieuwe ontwikkelingen bij te houden, maar heb dat de afgelopen twee jaar laten varen, het gaat allemaal te snel. Ik was het afgelopen jaar bijvoorbeeld een paar keer het woord TikTok tegen gekomen, maar was daar aan voorbij gegaan omdat ik dacht dat het een internet speeltje voor kinderen was. Dat is het eigenlijk ook (het is een video-app voor muziek), maar ik heb kleinkinderen die het waarschijnlijk gebruiken en dan wil ik toch weten wat het is. In Nederland gebruiken 3,5 miljoen jongeren het.
Zaterdag las ik naast de Volkskrant ook een paar artikelen uit de Nederlandse boekengids; The Dutch review of books. Het artikel van Patricia de Vries over internetangst en in real life-fetisjisme sprak me enorm aan. Ik heb al eerder gemerkt dat veel ouderen afhaken of continu zitten te kankeren over de cultuur die ten onder gaat aan internet. Vooral het boek van Rob van Gerwen, Zullen we contact houden. Hoe we de geest uit ons wereldbeeld verwijderen krijgt er van langs. Van Gerwen spreekt zelfs over ‘de dementificatie van het wereldbeeld’. De Vries ziet geen tegenstelling tussen virtuele/digitale wereld en de echte wereld. De techniek heeft altijd onderdeel uitgemaakt van onze cultuur (mijnheer Van gerwen gaat vast niet met de postkoets een brief bezorgen). Ze zoekt de angst voor het internet bij de grote filosofen bijvoorbeeld Kierkegaard, de grote angstfilosoof. Voorwaarde voor angst is bijvoorbeeld dat de mens niet in de toekomst kan kijken. Eindconclusie van de Vries is dat internetangst berust op een vals dualisme tussen de virtuele en de werkelijke wereld, waarin de nadruk met name op de virtuele wereld komt te liggen (we will be the algorithm say we are). De IRL-fetisjisten zoals Van Gerwen maakt een hard onderscheid tussen die twee werelden en zijn er volgens de Vries trots op dat ze nog nooit van TikTok hebben gehoord (toen ging bij mij een bel rinkelen want ik had in de Volkskrant een kop voorbij zien komen, maar daar over heen gelezen). Danah Boyd legt in haar boek It’s complicated uit dat jongeren heel wat genuanceerder zijn in hun internetgebruim dan de ouderen beweren.Er zijn heel veel voordelen aan internet en natuurlijk ook gevaren, maar zoals ze zegt, het ligt gecompliceerd.
Volgens de Vries is Van Gerwen bang om de grip op de werkelijkheid kwijt te raken. Er is bij hem angst voor vervreemding van het bekende, misschien zelf angst voor dementie. Wat hij moet doen tegen internetangst is beweging. Ook hier komt Kierkegaard om de hoek kijken. Deze filosoof heeft het over “beweging ter plaatse “. Deze beweging heeft geen doel of bestemming, maar een manier om stilstand tegen te gaan, om te voorkomen dat je vastloopt (bewegen was voor Kierkegaard ook letterlijk wandelen om na te kunnen denken). Beweging ter plaatse kan weerstand bieden aan cultuurpessimisme, internetdeterminisme en heimwee naar een geromantiseerd verleden.
It’s Complicated is a persuasive anti-alarmist polemic that should help ease parents’ concerns about all sorts of Internet bogeymen. Misschien moet Van Gerwen dit boek maar eens gaan lezen…..Toen ik de recensie las van bovenstaand boek leek dat me de beste remedie tegen al het pessimisme van Van Gerwen