Het lijkt net alsof ik een beetje een leescrisis heb gehad de afgelopen tijd. Ik heb veel in reisboeken zitten lezen te hooi en te gras en het boek Oorlog en vrede van Tolstoi wat ik mee had naar Kenia las ik ook steeds zonder systeem (ik sloeg de oorlogshandelingen over). Dat soort periodes heb ik wel meer en ik maak me er maar geen zorgen over. Ik ben begonnen in De goede zoon van Rob van Essen, maar ondanks dat het boek me boeide bleef ik er toch niet steeds in doorlezen. Het boek is een dystopie over een toekomst waarin alles gerobotiseerd is en waarin de hoofdpersoon samen met een vriend een tocht onderneemt na de dood van zijn moeder, waarvan hij het doel en de achtergrond niet kent.

Heel anders vergaat het me met het boek van Jonathan Safran Foer, Dieren eten. Het stond al een tijd in mijn kast en ik was er nog steeds niet aan begonnen omdat ik bang was voor de consequenties (nooit meer vlees!!). En nu ik er aan begonnen ben kan ik niet meer terug. Het is zo’n intelligent, filosofisch, grappig, ontroerend boek, dat je wel door moet lezen. Aanleiding voor dit boek was de geboorte van zijn zoon en zijn sluimerende wens om een echte vegetariër te worden. Ik ben er pas vandaag in de trein aan begonnen en hoop er later nog echt verslag van te doen.

Afgelopen week was er de jaarlijkse nieuwjaarsborrel bij de kringloopwinkel Kook (Katholieke Ontwikkelings Organisatie Kooimeer). We krijgen dan een overzicht van de gehaald jaaromzet (over de 400.000 euro) en de bijdrage van de 10 winkels die onze winkel herbergt. De afdeling schoenen en speelgoed haalde de grootste omzet per vierkante meter, de afdeling meubels de laagste. De afdeling boeken was ook flink gestegen met 4000 euro tot 33.000 euro en dat met een openingstijd van tien uur in de week (op maandag en woensdag van 10 uur tot 3 uur). De eerste zaterdag van de maand januari kwam er weer een ongelofelijke hoeveelheid boeken binnen. Mensen hebben meestal meer vrij tijdens de feestdagen en benutten die dagen om hun huizen te ontspullen. Marie Kondo is nog steeds overal aanwezig. Ik ben nu bijna anderhalf jaar bezig met dit vrijwilligerswerk en vind het nog steeds heerlijk om te doen. Elke keer het uitpakken van de dozen die regelmatig fantastische titels bevatten. Ik neem zelf ook regelmatig boeken mee die ik wil lezen en deze week was dat Majgull Axelsson’s Huis der nevelen, op aanraden van mijn zus, ook een fervent lezer. Het boek gaat over een Zweedse diplomate die terugkeert uit de Filipijnen om voor haar stervend moeder te zorgen. Ik weet nog niet of ik het boek uit ga lezen, maar het moet gezegd dat het heel goed is geschreven. Maar soms heb je wel eens geen zin in alle familieperikelen die je zelf al genoeg ervaren hebt.

Ik heb ondertussen wel met veel plezier het boek Amerikanen lopen niet van Arjen van Veelen uitgelezen en dat bleek een boek uit een serie boeken van De correspondent. Er zitten meerdere titels tussen waar ik wel zin in heb zoals bijvoorbeeld Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers van Rutger Bregman. Dat boek ben ik ook een keer in de kist tegengekomen en volgende keer neem ik die zeker mee.

S

We zaten tijdens het kerstdiner regelmatig informatie op het internet op te zoeken te zoeken om feiten te controleren. Mijn tafelgenoot gebruikte het programma DuckduckGo (Amerikaanse variant van Startpage die zich hard maken voor privacy, 30 miljoen zoekopdrachten per dag) omdat hij een hekel heeft aan de datahonger van Google. Ik kende het wel maar gebruik zelf toch nog steeds alleen Google, waar ik net als hij ook  veel bedenkingen tegen heb.  Donderdag stond er een artikel in de Volkskrant met de titel Voor wie de almacht van Google zat is, waardoor ik definitief  besloot afscheid te nemen van Google en de app van de dienst Startpage te gaan gebruiken. Het artikel is van Laurens Verhagen en gaat over de voordelen van Startpage (zes miljoen zoekopdrachten per dag) boven Google (miljarden zoekopdrachten per dag). Hij interviewt ook Ancilla van de Leest, privacy-adviseur van Startpage, en lijsttrekker van de Piratenpartij.

Startpage slaat de gegevens van gebruikers niet op, voor de zoekmachine is elk bezoek nieuw. Daar is recentelijk nog iets aan toegevoegd, wie vanuit de zoekresultaten doorklikt kan dat anoniem doen, zonder dat er een stortvloed aan cookies worden geplaatst. Vooral ook omdat ik nogals eens naar de prijzen van vliegtickets zit te zoeken kan dat behoorlijk wat geld schelen. Volgens van der Leest is er nog een voordeel aan de Nederlandse zoekdienst waarvoor het een oplossing is, de filterbubbel. Ik heb daar zelf ooit een blog over geschreven en onderschrijf de mening van van der Leest dat de huidige polarisatie grotendeels is toe te schrijven aan de filterbubbel (algoritmes).

Startpage maakt op de achtergrond wel gewoon gebruik van de zoektechnologie van de grote concurrent Google en betaalt ze daarvoor. Dat roept wel vraagtekens op. Worden ze er toch niet beter van uiteindelijk? In Frankrijk heb je de zoekmachine Qwant, dat met de nodige overheidssteun in de markt is gezet. Joris van Hoboken hoogleraar Informatierecht vindt dat privacyvriendelijke diensten als Startpage gepromoot zou moeten worden door de overheid door ze als standaarddienst in te stellen op elke computer op scholen en overheidsdiensten. Je moet toch ergens beginnen om de almacht van dit soort bedrijven een beetje te beteugelen vindt Hoboken. Op dinsdag 15 januari is er in de OBA een lezing over De staat van internet (het is precies 25 jaar geleden dat het internet voor het publiek openbaar werd). Ik zag dat voorbij komen op de Waag-agenda van  Marleen Stikker. Toen de bibliotheken als eerste op het internet gingen was dat op De digitale stad (Adam-net) van Marleen Stikker. Zij was afgelopen zomer te gast in het programma Zomergasten en ik heb er zeer geboeid naar gekeken. Te weinig mensen zijn zich bewust van de gevaren van al die privacy die ze inleveren bij die bedrijven. Ga ik toch maar eens een poging wagen om me wat meer te verdiepen en zo mensen te kunnen adviseren. Op naar de lezing, ik zal er zeker verslag van doen op dit blog.

Elke week verheug ik me op zondag op VPRO boeken (vooral in de winter als het koud is en regent). Als ik het gemist heb kijk ik het meestal op een later tijdstip nog eens na. Gewoon om op de hoogte te blijven omdat ik nog steeds in de boekenbranche zit en graag andere mensen adviseer over titels waar ik enthousiast over ben. Vandaag was er een uitzending met twee gasten waarvan ik onmiddellijk dacht, die moet ik lezen. Het betrof de boeken van de Oostenrijker Arno Geiger, Onder de Drachenwand, en Andras Forgach, De akte van mijn moeder.

De thematiek van beide boeken, bij de Hongaar Forgach een geliefde moeder die voor de geheime dienst niet alleen haar omgeving, maar ook haar man en kinderen bespioneerde, bij de Oostenrijker Geiger het leven een Wehrmacht soldaat dat verstrengelt raakt met het leven van een Holocaust overlever. Het interview was zo boeiend (Jeroen van Kan spreekt schitterend Duits en kan fantastisch interviewen) dat ik bijna besloot om het boek te gaan kopen. Maar ik wacht nog even of ik het bij de bibliotheek kan lenen.

Uit de beste 51 boeken van 2018 van de medewerkers van de Volkskrant van woensdag 19 december (de beroemde lijstjes aan het einde van het jaar) onderstreepte ik Bas van Bavel, De onzichtbare hand, (elk marktsysteem holt zichzelf uiteindelijk uit), Sadegh Hedayat, De blinde uil (over gekte,een koortsdroom), Sally Rooney, Normal people (over een vriendschap), Lisa Halliday, Assymetrie (over haar relatie met Philip Roth), en misschien wel, ondanks dat ik niet van thrillers houd, Nicci French, De dag van de doden (psychoanalytica Frieda Klein helpt bij het oplossen van moorden). De vertaling van Normal people verschijnt in januari 2019 als Normale mensen.