Toen ik bijna vijf jaar geleden met dit blog begon was ik van plan om regelmatig over mode te schrijven. Dat is bijna niet gebeurd, volgens mij heb ik maar drie keer over mode geschreven. Mijn interesse was er niet meer zoals voorheen. Vooral de laatste twee jaar met corona is dat wel begrijpelijk. Ik vind het nog steeds leuk om mooie dingen uit vuilnis te vissen of anderen blij te maken met goed gekozen koopjes, maar voor de rest…Van de week kwam er toch iets voorbij dat ik even wil delen, de dood van Virgil Abloh van het modemerk Off-white. Als ik wel eens iets tegenkwam van hem in bladen was het alsof hij precies wist hoe ik er uit zou willen zien. Alles aan zijn mode spreekt me aan, het comfort, de kleurencombinaties, de prints, de humor. Ja, dit is mijn favoriete ontwerper. Een van zijn favoriete prints is het pied-de-cocq-dessin en laat dat nou ook mijn favoriete print zijn. Altijd als iets ik iets tegenkom van deze print moet ik het kopen (uiteraard van de straat of in de kringloop). Ik heb er broeken van truien, een jas, colberts, vesten en sjaals. En ik vergeet er vast nog wel een. Er zijn nog een paar van die prints die altijd weer aanspreken, zoals pied-de-poule, visgraat en paisley. In het artikel in de krant naar aanleiding van zijn dood las ik een interessante uitspraak van hem: de toekomst van de mode is GEEN mode. Kleren zijn nog maar heel even belangrijk. Wat bedoelt hij hier mee, dat zou ik nou heel graag willen weten. Bedoelt hij de dood van de dood van de grote modehuizen, de vervuilende impact van mode, ik heb geen idee. Jammer. Ga ik een keer uitzoeken.

Een man die ook heel graag in krijtstreep of visgraatjasjes rondliep was de wereldberoemd Kim Philby. Ik schreef vorige week over het boek van Ben Macintyre. Een spion onder vrienden. Wat een boek, ik heb het ook weer in een adem uitgelezen. Ik zat gisteren zelfs op youtube te kijken naar zijn beroemde persconferentie waarin hij verklaarde dat hij niet DE DERDE MAN was die ze zochten (CIA, FBI en de Britse geheime dienst). De twee andere Engelsmannen die waren overgelopen naar de Sovjet-Unie waren Burgess en Maclean, twee vrienden van hem. Hij was natuurlijk, bleek achteraf wel de derde man. Philby was zo totaal Engels met zijn pakken, zijn opleiding aan Eton en Oxford, zijn humor dat hij eenvoudigweg niet schuldig kon zijn voor zijn omgeving, het oldboys network. Hij heeft onnoemlijk veel slachtoffers gemaakt en als lezer ben je steeds meer verbijsterd dat hij zo hoog heeft kunnen klimmen in de hiërarchie terwijl alle alarmbellen allang af hadden moeten gaan.

De Koude oorlog zoals hij naar voren komt in dit boek bestaat niet meer, daar is grotendeels een cyberoorlog voor in de plaats gekomen. Alhoewel er hier en daar natuurlijk nog wel Russen opduiken die in het buitenland mensen vergiftigen. Over dat hacken maken zich niet alleen regeringen zorgen maar ook gewone burgers. Ik krijg ook steeds van die vervelende berichten op mijn blog. U wordt gevolgd, hackers kunnen zien wat u doet enz. Ik heb van de week in de bibliotheek het boekje, Ik weet je wachtwoord van Daniel Verlaan, die ik bij RTL4 voorbij zag komen. Misschien dat ik nog wat van op kan steken.

Je koopt iets op Marktplaats en even later wordt je bankrekening geplunderd; je slimme thermostaat is gegijzeld en zolang je niet betaalt blijft het 37 graden in je huis; je gloednieuwe beveiligingscamera zegt opeens ‘suck my dick’ tegen je. Het internet is een wereld vol mogelijkheden – ook voor criminelen. Het zijn griezelige, maar ook verbluffende verhalen. Met gevaren waar je je tegen kunt beschermen. Hoe? Daar weet techjournalist Daniël Verlaan alles van. Hij ging undercover in schimmige netwerken, sprak met de puber die de Nederlandse banken platlegde en zocht uit hoe een kleine arthousebioscoop op grote schaal onze computers gijzelde. Ik weet je wachtwoord wil je niet paranoïde maken, wel minder naïef. Lees de verhalen van Daniël Verlaan en wees voorbereid. Daniël Verlaan (1989) is een van de belangrijkste techjournalisten van het moment. Hij werkt voor RTL Nieuws. Vorig jaar ontving hij de Loep, de prijs voor de beste onderzoeksjournalistiek, en de Tegel, de belangrijkste journalistieke prijs van Nederland. 

En even nog als laatste: lees allemaal De koningen van Shanghai van Jonathan Kaufman. Wat een boek, je wordt er echt wijzer van, ook voor de wereld van nu.

Mijn zus had het al voorspeld, als je eenmaal niet meer werkt heb je minder kleding nodig. Omdat ik voor mijn radiowerk vaak in de openbaarheid opereerde was het bij mij nog iets erger, ik moest altijd tien (afhankelijke van seizoen, temperatuur) leuke kleurige colbertjes in de kast hebben anders had ik het idee dat ik niet goed voor de dag kon komen. Maar wel alles altijd tweedehands natuurlijk, want kleding was er al jaren in overvloed. Nu met de lockdown lees je dat iedereen in gemakskleding achter de computer zit en veel minder bezig is met kleding. Vanochtend las ik in de krant dat er al weer twee modeketens failliet zijn (Miss Etam en…). Als ik nou iets hoop voor na de coronacrisis is het wel dat de overproductie van kleding eens gaat afnemen. Al dat water dat er voor nodig is, al dat plastic en pvc dat er voor nodig is. In de Volkskrant van 16 december stond een leuk artikel over het gebruik van mycelium, het netwerk van draden van een schimmel. Dit mycelium zal heel veel plastic gaan vervangen in kleding. Dat lijkt me nou echt een revolutie

Een mycelium is een netwerk van schimmeldraden, of hyfen. Mycelia groeien vaak onder de grond, maar kunnen ook op andere ondergronden groeien, zoals in rottende boomstammen. Eén enkele spore kan al uitgroeien tot een mycelium. Uit het mycelium kunnen de vruchtlichamen van schimmels, zoals paddenstoelen, groeien.

In Nederland heb je Aniela Hoitink die als eerste Mycotex gebruikt, afbreekbare kleding.

MycoTEX is a replacement of traditional fabrication techniques that require spinning, weaving, cutting and sewing textiles. Furthermore it is a replacement of traditional textile materials such as leather, fake leather or synthetics. MycoTEX is a new developed material with it’s own characteristics somewhere in between leather and plastic. Aniela won in 2018 de prestigieuze Global change award voor MycoTEX. Jonge vrouwen die zich laten inspireren door de natuur, in dit geval de paddenstoel, om baanbrekende innovatieve ontwikkelingen in te zetten. Heel inspirerend. Paddenstoelen zijn sowieso inspirerend voor veel kunstenaars en architecten. Kijk naar Sevilla met de metropol parasol en in Nederland het station van Arnhem of het hoofdkantoor van de Triodosbank (mijn bank).

Maar genoeg over kleding, even nog wat lees/kijkvoer. Ik ben al halverwege het boek Pobeda 1946 van Ilmar Taska, weer een boek dat ik bijna niet weg kan leggen, zo wurgend beklemmend is het geschreven. Taska is een Est die de situatie in zijn land beschrijft vlak na de tweede wereldoorlog als ineens het ijzeren gordijn valt en de mensen in de Baltische staten geofferd worden tijdens de vredesbesprekingen met Rusland. Alle hoofdpersonen worden slachtoffer van het communistische systeem, zelfs degene die dacht dat hij een trouwe kameraad van het systeem was. Alleen degene die blijft geloven in schoonheid en de kunst en het land uitvlucht wordt niet vermorzeld. Met zo’n boek vallen alle problemen die we nu hebben met de coronacrisis in het niet. Verder had ik zin in het boek van Karl Marlantes, De rivier. Over een Fins immigrantengezin (ook gevlucht uit Rusland vanwege de revolutie van 1917), in Amerika. En op televisie ga ik vanaf volgende week 8 januari de serie volgen op de VPRO over het ontstaan en de ontwikkeling van de Nederlandse democratie, De strijd om het binnenhof.

Ik heb al heel lang niet over mode geschreven. Ik lees dat veel vrouwen daar veel minder mee bezig zijn (leeftijd?). Nu met de coronatijd is er helemaal geen tijd meer voor mode voor veel vrouwen. Comfort is het belangrijkste nu we veel thuis zitten. Ik las afgelopen week in de Groene wel een interessant artikel over iets waar ik nog niet eerder over had gehoord, athleisure kleding. Het essay ging over de schoonheidseisen voor vrouwen en dat die alleen maar strenger zijn geworden. En dat dat wordt verkocht als zelfoptimalisatie, zodat dat past in een feministische visie. Volgens de schrijfster Jia Tolentino is de kern van het probleem dat mainstream feminisme zich heeft moeten aanpassen aan het patriarchaat en het kapitalisme om mainstream te kunnen worden. Oude eisen zijn niet verworpen maar zijn alleen in een nieuw jasje gestoken, schrijft ze. Werken aan je uiterlijk wordt ‘selfcare’ genoemd om het vooruitstrevend te laten klinken. In 1991 las ik een boek van Naomi Wolf, De zoete leugen of de mythe van de schoonheid, een boek dat Tolentino aanhaalt. Het werken aan het huishouden werd vervangen door het werken aan het uiterlijk. Een verrassende analyse waar ik me helemaal in kon vinden. Zonder verder op het artikel in te gaan vind ik de analyse van zelfoptimalisatie het interessants. Er is tien jaar geleden een bedrijfstak ontstaan die daarvoor een uniform heeft bedacht; athleisure, kleding die je draagt als je bezig bent of de wens hebt om je leven te optimaliseren. Eerst was er de zwarte legging met tanktop, tegenwoordig heb je de cosmic-hippie-look (geometrische patronen, prints van sterrenstelsels), een monochrome LA-look (mesh, neutrale kleuren, honkbalpet), een minimalistische gemêleerde Outdoor Voices-stijl en een stortvloed van verschrikkelijke slogans. Allemaal peperduur natuurlijk.

Het was me allemaal ontgaan, want ik koop al 35 jaar geen kleding meer behalve af en toe wat in de uitverkoop. Tot ik bijna een jaar geleden naar de sport school ging en me verbaasde over de verschillende stijlen sport-kleding. Ik had nog steeds het idee in mijn hoofd van twintig jaar geleden, maar dat beeld klopte niet meer. Het is jammer dat ik nu niet meer naar de sport-school kan want nu zou ik al die stijlen die in het artikel genoemd worden herkennen. Zelf had ik voordat ik ging sporten tweedehands wat op de kop getikt. Afgelopen zaterdag zag ik Barbara Baarsma in de krant in een sport-outfit, het leek me de monochrome LA-look (veel blauw met een honkbalpet). Athleisure schijnt vooral ontworpen te zijn voor de thuisblijven de moeders, studenten, fitnessinstructeurs, modellen in hun vrije tijd. Wel voor vrouwen die veel geld hebben te besteden. In die positie ben ik nooit geweest. Ik doe het al heel lang met de kruimels die van de tafel vallen. Maar dat die kruimels steeds groter werden had alles te maken met de welvaart van de afgelopen dertig jaar en ook met de eisen die aan vrouwen worden gesteld. Ik heb veel gelezen over de vervuilende mode-industrie en was blij dat ik er geen deel van uit maakte. Maar ik ben ook onderdeel van die kapitalistische gekte om maar te groeien en te groeien. Door de coronacrisis zal daar hopelijk een einde aan komen. Of door hogere prijzen, of door deglobalisering. Het zal heel spannend worden hoe de wereld zich zal ontwikkelen. Maar dat de mode-industrie getroffen zal worden is zeker.

Als laatste uit het artikel nog een term die ik ook niet kende; enclothed cognition, wat inhoudt dat kleding met een bepaalde culturele connotatie je denkproces kan beïnvloeden. Tolentino beargumenteert dat de echt truc van athleisure is dat “de kleding suggereert dat je was voorbestemd om dat te doen, dat je het persoon bent dat denkt dat goed betaald hard werk voor het bestaan als een hoogfuntionerende, hyperaantrekkelijke consument de best mogelijke manier is om je tijd op aarde door te brengen.” Moet ik toch meteen aan Barbara Baarsma in die sportkleding denken, en aan de overdrive waarin ze ging toen ik haar de laatste keer zag in DWDD.