Iedereen was enthousiast over Philip Claudel‘s Grijze zielen en Schemering. Minpuntje was dat als je de boeken achter elkaar las je het gevoel kreeg dat je hetzelfde boek las. Het boek voor de volgende boekenclub wordt Ghassan Kanafani, Mannen in de zon. Een boek over de Palestijnse problematiek. het boek kreeg afgelopen week 5 sterren. Agnes stelt voor dat we elke keer een persoon probeert aan de hand van 6 criteria, te weten: Thema, motief, Titel, Structuur, Tijd en ruimte, Schrijfstijl een boek te lezen. Voor de volgende keer ben ik dat.

Begin jaren ’50. In de woestijn tussen Irak en Koeweit staat een grote vrachtwagen stil. In de lege watertank zitten drie Palestijnse mannen, happend naar adem. De chauffeur, ook een Palestijn, is uitgestapt bij een douanepost. Terwijl de temperatuur in de watertank oploopt, probeert hij toestemming te krijgen verder te rijden. De drie mannen, die elk een generatie Palestijnen vertegenwoordigen, hebben één gemeenschappelijk doel: de ellende in de vluchtelingenkampen ontvluchten en in Koeweit een beter leven opbouwen. ‘Mannen in de zon’ (1963) is het verhaal van Palestina, van de Nakba (de verdrijving van de Palestijnen in 1947-1949) en het vluchtelingenvraagstuk, vandaag de dag actueler dan ooit. Met Mannen in de zon vestigde Ghassan Kanafani voorgoed zijn naam, niet alleen in de Arabische wereld, maar ook in Europa en Amerika Ghassan Kanafani werd in 1936 geboren in Akka. In 1948 vluchtte zijn familie naar Libanon en vestigde zich uiteindelijk in Syrië. Kanafani was leraar, journalist en schrijver. Daarnaast was hij actief in het Palestijnse verzet. Tot zijn dood in 1972 was hij woordvoerder van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) van George Habash. Kanafani geldt als de pionier van de Palestijnse verzetsliteratuur.

Andere vermeldingswaardige boeken waren: Georgi Gospodinov Schuilplaats voor andere tijden, Marc Daniel van Biemen, Violist, spelen en leven in het Koninklijk Concertgebouworkest, Mathieu Segers, Reis naar het continent, Nederland en de Europese integratie 1050 tot heden en Grip van Stephan Enter.

Verder nog Nicolas Mathieu, Connemara ) was al eerder voorbij gekomen, Marja Pruis, Huiswerk, Michel de Montaigne, De essays, David Gramm, Schipbreuk van de Wager, een bloedstollend verhaal over muiterij, waanzin en een strijd op leven en dood (ga ik zeker lezen).

Op 28 januari 1742 spoelde een bouwvallig schip aan op de kust van Brazilië. In het ruim bevonden zich dertig uitgemergelde mannen, overlevenden van de bemanning van HMS The Wager. Een Brits schip dat in 1740 uit Engeland was vertrokken voor een geheime missie. Tijdens de achtervolging van een Spaans galjoen verging het schip in slecht weer voor de kust van een verlaten eiland vlak bij Patagonië. Na maanden van ontberingen slaagde de bemanning erin van wrakhout een boot te maken. Meer dan honderd dagen doorkruisten zij de woeste zeeën. Bij terugkomst in Engeland werden ze onthaald als helden.

Zes maanden later landde een ander, nog bouwvalliger vaartuig op de kust van Chili. Aan boord bevonden zich drie schipbreukelingen van diezelfde HMS The Wager. Maar zij vertelden een heel ander verhaal van wat zich na het vergaan van hun schip had afgespeeld. De dertig matrozen die eerder in Brazilië aan land waren gekomen, waren volgens hen geen helden, maar muiters. Terwijl de beschuldigingen van verraad en moord over en weer gingen, riep de Admiraliteit een krijgsraad bijeen om te bepalen wie de waarheid sprak. Het werd een kwestie van leven of dood – wie door de rechtbank schuldig werd bevonden, zou worden opgehangen.

Verder wordt nog de vierdelige serie Niemand die het ziet op NPO 2 van Huib Modderkolk vermeldt als te bekijken waard (een vervolg op zijn boek Het is oorlog, maar niemand die het ziet) en de serie Magellan op Arte.

Vanochtend las ik een leuk artikel in de Volkskrant naar aanleiding van het boek van Dik van der Meulen en Alexander Reeuwijk, Mesjogge bezitsdrang, brieven van twee boekenverzamelaars. De verzamelaars kunnen steeds minder naar antiquariaten omdat die in grote getalen ten onder gaan en moeten uitwijken naar boekwinkeltjes.nl en bol.com. Alleen al in Bredevoort, zijn er van 50 antiquariaten nog maar een paar over. De oorzaak voor dit fenomeen is even simpel als schrijnend, de huren van panden zijn te hoog. Des te opvallender is de stad Deventer die nog in het bezit is van 6 antiquariaten omdat de prijzen daar beduidend lager liggen dan in steden als Amsterdam, Rotterdam, den Haag enz. Maar het aardige is dat in Deventer 30% van de bezoekers van de antiquariaten onder de 30 is die op zoek is naar Engelse literatuur. En het grappige is dat ik me dat fenomeen ineens opviel het laatste half jaar in de kringloopwinkel waar ik werk. We hadden een enorme partij Engelse boeken binnen gekregen en de boeken voor jongeren vlogen de deur uit (bijvoorbeeld de boeken van Darren Shan die een noodloot serie schreef). De ouderen titels lopen minder goed, maar zodra we moderne schrijvers binnen krijgen verkopen die goed en weten jongeren die te vinden. In het artikel werd niet vermeld dat steeds meer mensen/verzamelaars de kringloop boekwinkels ontdekken als alternatief. Heerlijk neuzen in volstrekt willekeurige collecties. En onder jongeren schijnt er toch ook nog steeds verzameld te worden, getuige de prijs die dit jaar voor het eerst wordt uitgereikt door de Amsterdam International Antiquarian Book Fair aan jongeren onder de 30 die een verzameling opbouwen rondom een thema. Ues boekenclub heeft ook als vast onderdeel een verzamelaar met zijn collectie, regelmatig een hele leuke verrassing. Ik heb ooit bedacht dat als antiquariaat De Alkenaer op het Ritsevoort er mee zou stoppen ik die graag zou overnemen. Ik kom er nog steeds regelmatig als ik iets zoek wat ik nergens kan vinden. Het meest recent Joachim Storig Geschiedenis van de filosofie in 2 delen. En tot mijn grote blijdschap is de winkel recentelijk gedeeltelijk overgenomen en uitgebreid met een ruimte voor debat, lezingen en voorstellingen. Ze vragen nog vrijwilligers dus wie weet of ik me daar aan ga melden. Ik raad Alkmaarders aan om eens op de website te gaan kijken want de lezingen zijn betaalbaar, actueel op goede tijden (zondag namiddag).

Ik had de afgelopen 6 weken geen blog geschreven maar hier een paar titels die door mij zijn gelezen de afgelopen tijd; Fernando Arrabal, Baal Babylon,heel fasinerend over zijn verknipte jeugd in Spanje (het ultieme boek over wreedheid staat er in het voorwoord), Baltasar Gracian, Handorakel of de kunst der voorzichtigheid uit 1647 maar nog zo toepasbaar alsof het gisteren geschreven is, De halfbroer van Lars Saabye Christensen (met veel plezier gelezen, over een verknipt gezin waar veel om te lachen valt). En ik ben nu bezig met de biografie over Michel de Montaigne van Sarah Bakewell,Hoe te leven, een leven van Montaigne in een vraag en twintig antwoorden (had ik zo maar eens zin in).

Stoïcisme, scepticisme, humanisme, geschiedenis en meer. Als je interesse hebt in deze onderwerpen, zal het je goed doen om dit boek te lezen. Sarah Bakewell’s take op Montaigne is een prachtig startpunt. Een intrigerend figuur, die zijn rijke leven heeft vastgelegd in zijn Essay’s. Sarah Bakewell combineert dit met het tragische tijdperk waarin hij leefde en de daaropvolgende eeuwen met betrekking tot zijn werk. Doordat de namen, woorden, data en illustraties van tijdsgenoten uitvoering worden gebruikt, geeft het een aangename, realistische, visuele ervaring van het 16e eeuwse Frankrijk. Geteisterd door burgeroorlogen, plaag, wetteloosheid. In andere woorden: tragedie.

De reacties op het boek Als je het licht niet kunt zien van Anthony Doerr leverdeverschillende levendige reacties op. Van groot leesgenot tot te Amerikaans in de karakters of te veel een constructie. Wel heel bijzonder, vanaf 2 november is er een serie op Netflix, gebaseerd op dit boek. De recensie daarover afgelopen zaterdag in de Trouw was matig, wel heel spannend met veel cliffhangers. Ik ga de serie zeker kijken. De volgende boekenclub lezen we twee boeken van Philippe Claudel, Grijze zielen en Schemering, zijn nieuwste boek.

Boeken die verder aan de orde kwamen en de moeite waard zijn: Cees Nooteboom, Rituelen (superieure roman), Ken Follett, Pilaren van de aarde (deel van een trilogie (of nog meer??) Brug naar de hemel en Het eeuwige vuur), Arnon Grunberg, De vluchteling, de grenswacht en de rijke jood (essays over de huidige vluchtelingenproblematiek), Benjamin Labatut, De maniac (biografie van Johnny von Neumann), Het graf van de wever Seumas O’Kelly (juweeltje), Philip Blom, De opstand van de natuur (superleuk, wat er op het spel staat momenteel), Alles moet mooi zijn aan de mens, Sasha Marianna Salzmann, De violist van Marc Daniel van Diemen, Saskia Noort, De nazaten (alleen leuk omdat het grotendeels in Bergen en Bergen aan zee speelt). Brett Easton Ellis, Scherven, Irene Vallejo, Papyrus, de geschiedenis van de wereld in boeken, Raynor Winn, De wilde stilte (een mooi verhaal, vervolg op Het zoutpad).

Briljant boek.’ – Neue Zürcher Zeitung Hoe kan men ‘glorieus’ zijn in een land waar corruptie en onderdrukking heersen, waar alleen diegenen overleven die zich onderwerpen aan het regime? Hoe moet men deze ervaring te boven komen als er niet over gesproken wordt, zelfs niet na de emigratie en zelfs niet met de eigen dochter? ‘Wat zien ze als ze met hun Sovjet-ogen door de gordijnen naar de binnenplaatsen en straten van een Oost-Duitse stad kijken?’ vraagt Nina als ze denkt aan haar moeder Tatjana en haar vriendin Lena, die halverwege de jaren negentig Oekraïne verlieten, in Jena strandden en daar opnieuw begonnen. Lena’s dochter Edi vraagt er al lang niet meer naar, ze wil niets met haar afkomst te maken hebben. In Alles moet mooi zijn aan de mens vertelt Sasha Marianna Salzmann over tijden van omwenteling, van de ‘vleesmolen-tijd’ van de perestrojka tot het huidige Duitsland; hoe systemen desintegreren en mensen worden meegesleurd in de maalstroom van gebeurtenissen. Salzmann volgt vier levens en traceert vol empathie en met grote intensiteit de onverbrekelijke verstrengeling van generaties, door tijd en ruimte heen. ‘Mooier kun je niet vertellen over de pijn van wat verloren is gegaan.’ – Deutschlandfunk Kultur. Ik kreeg hier wel zin in.

Een duizelingwekkende, caleidoscopische roman over de vernietigende chaos die schuilt in de geschiedenis van computers en AI.

Johnny von Neumann was een enigma. Als jonge man verbijsterde hij zijn omgeving met zijn monomane jacht op de onwrikbare grondslagen van de wiskunde. Maar toen zijn geloof in dit allesomvattende systeem afbrokkelde, begon hij zijn wonderbaarlijke intellect in te zetten voor de machthebbers. Terwijl hij ondoorgrondelijke computersystemen ontwierp, en daarmee hielp bij de ontwikkeling van de atoombom, begaf zijn werk zich steeds meer op gebieden die buiten het bereik van menselijk begrip en controle lagen.

In De MANIAC vervlecht Benjamín Labatut feit met fictie in een sprankelende reis naar de randen van het rationele denken. Het verhaal gaat terug tot het conflict in de vroege twintigste eeuw over tegenstrijdigheden in de natuurkunde en tot de vooruitgang in vormen van kunstmatige intelligentie die de mens overtreffen. Dit is een verbijsterend verhaal over de waanzinnige dromen van de rede.

Verder werd nog getipt Ancient Apocalypse (moet rond 12.800 jaar gebeurd zijn en daar is en grote beschaving ten onder gegaan( op Netflix), in recensies wordt deze serie totaal de grond ingeboord. Omdat ik zoveel van de gebouwen waar hij langs gaat heb gezien (Mexico, Malta, Turkije)vond ik het heel leuk om te zien. Over het wetenschappelijke gehalte laat ik me maar niet uit.

De grote lichamelijke afbraak is nu echt begonnen. Over twee weken heb ik een staaroperatie en over drie maanden een nieuwe rechterheup. Het was de laatste tijd niet meer te doen met de pijn, het lopen werd een obstakel. Ik zie er niet alleen maar tegen op want het lijkt me heerlijk om weer zonder bril aan het verkeer deel te nemen en zonder pijn mijn schoenen aan te trekken. Het schrikbeeld van een moeder die niet naar de oogarts durfde en de laatste tien jaar blind is geweest zorgt dat ik er ook naar uit kijk. Ik moet het dan twee keer wat rustiger aan doen en heb veel tijd om te lezen en podcasts te luisteren. De afgelopen maand heb ik weer verschillende boeken terzijde geschoven. Dat waren, Martin Bossenbroek, De Zanzibardriehoek, een slavernijgeschiedenis 1860-1900 (het vorige van van Bossenbroek De Boerenoorlog was geweldig, maar dit boek boeide me minder), verschillende boeken van Sergej Dovlatov, Omtrekkende bewegingen (die Russische getormenteerde ziel kan me gestolen worden op dit moment) en als laatste gek genoeg Gerard Reve Op weg naar het einde. Het deed me veel te gedateerd aan, zijn humor blijft overeind maar zijn visie op dingen niet.

Wat ik wel in een adem heb uitgelezen was het nieuwe boek voor de boekenclub Als je het licht niet kunt zien van Anthony Doerr. Het was mij af en toe iets te technisch (het belang van de radio voor de tweede wereldoorlog), maar het gegeven dat mensen over de hele wereld door dit medium met elkaar werd verbonden is prachtig uitgewerkt en het (over)leven van een blinde in een vijandige wereld was echt ontroerend mooi. Alhoewel het label ‘mooiste boek van de afgelopen 125 jaar’ op mij wat vreemd overkomt). Je realiseert je dat het internet ook met die boodschap is begonnen, het verbinden van mensen en ik geloof dat we dat ondanks alles niet moeten vergeten. De wereld is toch kleiner geworden. Een verassing was het boek Papyrus, een geschiedenis van de wereld in boeken van Irene Vallejo. Ik had het eigenlijk niet op mijn wensenlijstje staan maar het kwam op mijn pad, ik begon te lezen en kon er niet meer mee ophouden. De uitspraak van mijn destijds nieuwe directeur in de bibliotheek in 2006 dat we over tien jaar in een boek-loze bibliotheek zouden werken klonk mij toen al iets te populair in de oren. de huidige minister van cultuur Uslu zet de bibliotheken weer op de kaart door extra geld ter beschikking te stellen. Ik heb er in die toen jaar dat ik columns schreef genoeg over gezegd. De bibliotheek is zo’n beetje nog de enige plek je iedereen kan ontmoeten, jong en oud, rijk en arm, hoog en laag. Een heerlijke plek om te werken.

Een krachtige ode aan het geschreven woord. Vallejo legt op fascinerende wijze verbanden tussen de moderne tijd en oude teksten en mythen.

Het boek is een van de mooiste uitvindingen ter wereld. Met een boek kunnen woorden door tijd en ruimte reizen, en kunnen we kennis opdoen over wat zich bijvoorbeeld wel dertig eeuwen geleden heeft afgespeeld.

Irene Vallejo neemt de lezer mee op reis door het leven van dit fascinerende gebruiksvoorwerp. Er zijn haltes op de route bij de slagvelden van Alexander de Grote en bij de villa van Papyri ten tijde van de uitbarsting van de Vesuvius, bij de eerste bekende bibliotheken en werkplaatsen waar manuscripten werden gekopieerd en bij de kampvuren waar verboden boeken brandden. Onderweg verbindt Vallejo klassieke werken met de duizelingwekkende moderne wereld en hedendaagse debatten: Aristophanes en de rechtszaken tegen cartoonisten, Sappho en de literaire stem van vrouwen, Seneca en politiek.

Papyrus is een ongelooflijk avontuur met in de hoofdrol duizenden mensen die door de eeuwen heen het voortbestaan van het boek hebben gewaarborgd: verhalenvertellers, kopiisten, illustratoren, vertalers, straatverkopers, leraren, spionnen, rebellen, nonnen, slaven, avonturiers en boekverkopers. Het is een prachtige, wervelende ode aan het geschreven woord die laat zien hoe individuele levens en maatschappijen worden beïnvloed en gevormd door boeken.

We waren allemaal niet echt enthousiast over het boek van de Senegalees Franse Mohamed Mbougar Sarr, dat zo alom werd geprezen en grote prijzen kreeg. Er zaten wat mooie gedeelten in maar het cultuurverschil tussen het magische Afrika en de nuchtere westerling was te groot (alhoewel een paar van ons daar soms wel in mee konden gaan). Het volgende boek wordt Als je het licht niet kunt zien van Anthony Doerr (het mooiste boek van de afgelopen honderd jaar??). Hopelijk levert dit boek een betere leeservaring op. De volgende boekenclub is vrijdag 27 oktober bij Tineke.

Andere boeken die werden gelezen en die de moeite waard zijn: Olga Tokarczuk, Jaag je ploeg over de botten van de doden (boekenclub waardig), Graaf in Moskou van Amor Towles, Joep Dohmen, Iemand zijn; filosofie van de persoonlijke vorming (voor mensen in het onderwijs), Bart van loo, Napoleon, de schaduw van de revolutie, Gijs Wilbrink De beesten (wordt als e-book toegestuurd door Gjalt), Eva Menasse, Dunkelblum zwijgt……

Een ongekend knappe roman.’ ***** – de Volkskrant Een klein stadje met een groot geheim: achter de keurige façade van het Oostenrijkse grensstadje Dunkelblum gaat het verhaal van een gruwelijke misdaad uit de nadagen van de Tweede Wereldoorlog schuil. Op de hoogte van deze gebeurtenis, en zwijgend over daad en daders, zijn de oudere Dunkelblumers sinds jaar en dag met elkaar verbonden. In de broeierige augustusmaand van het jaar 1989, terwijl aan de andere kant van de nabijgelegen grens met Hongarije al honderden DDR-vluchtelingen staan te wachten, verschijnt er een geheimzinnige bezoeker in het stadje. Plotseling volgen de gebeurtenissen elkaar in snel tempo op: op een akker aan de rand van de stad wordt een skelet opgegraven en er verdwijnt een jonge vrouw. Op geheimzinnige wijze duiken sporen van het oude misdrijf op, en de Dunkelblumers worden geconfronteerd met een verleden waarvan ze dachten dat het al lang voorbij was. ‘Een even ingenieuze als intrigerende satire over schuld en stilzwijgen.’ – Het Parool ‘Geweldige roman.’ – NRC Handelsblad ‘Groots én geestig.’ – Trouw ‘Een waanzinnig boek, het is één grote spanningsboog. Als je de eerste alinea leest, ben je meteen verkocht.’ –

Verder Sarah Winman, Stilleven, Nicholas Mathieu, Connemara, Cathalijne Boland Reuchlins reis, de Holland-Amerika lijn en de landverhuizers, Rutger Bregman, Gratis geld voor iedereen, Elsa Morante Het eiland van Arturo, Mariana Mazzucato Moonshot en Sascha Bronwasser.

Verder kwam nog voorbij de documentaire De zaak Schaap (de frauderende landsadvocaat Frank Oranje), en Nothing lasts forever (over de diamanthandel), de film Corpus Christi. Misschien een idee om elkaar vaker via de app wat tips door te geven over goede films, documentaires enz. Mij tip, De VPRO-gids!!

Dit stuk ga ik voor de tweede keer typen. Mijn host is overgegaan in een andere host (groter?, beter?) en ineens kon ik niet meer automatisch inloggen. Na lang bellen en wat begeleiding is het toch weer gelukt om in te loggen. Maar mijn vorige stuk over internetfraude, waaraan ik mijn gelezen boeken had toegevoegd, was ineens gedeeltelijk verdwenen. Oké, je niet meer opwinden en gewoon een tweede poging doen. Als ik lees over de computerproblemen bij bijvoorbeeld de belastingdienst vraag ik me af of ze niet eens kunnen stoppen met al die updates en veranderingen. En over de horror die ons nog te wachten staat als het ze niet lukt om binnen drie jaar het systeem te moderniseren zullen we maar niet wakker gaan liggen. Ik mis af en toe mijn werk wel met zijn jaarlijkse cursussen waardoor je een beetje bij bleef. Ik beluisterde gisteren een podcast van FTM waarin gesproken werd over de fraude bij Cumex. De truc is om alles zo ingewikkeld te maken dat niemand het meer snapt en zij lekker hun gang kunnen gaan. Terecht merkte Eric Smit op de belastingdienst idioot veel werk maakte van de toeslagen controle, maar dit soort dingen die veel meer geld zouden opleveren(27 miljard!! volgens FTM), laten liggen. Witte-boorden criminaliteit loopt veel minder gevaar dan de arme sloebers. Dat zal ook wel nooit veranderen. Maar nu over naar mijn gewone onderwerp, de gelezen boeken.

Ik ben in verschillende boeken begonnen en er weer mee gestopt omdat het niet boeide, te zwaar was of te moeilijk. Emotioneel te zwaar was Het concentratiekamp aan de Paradijsstraat van Stanislav Aseyev. De gruwelijkheden van de Russische kampen die na 2014 in het Donbas gebied werden opgetuigd voor tegenstanders van de Russen. Te moeilijk was Moonshot, grootse missies voor onze economie en samenleving van Mariana Mazzucato. Niet boeiend (te anekdotisch) genoeg was het boek De man die zijn hoofd verloor van …..

Wel heel boeiend waren de boeken Connemara van Nicolas Mathieu, een ‘meesterlijke generatieroman”, klopt wel, Doe zelf normaal, menselijk recht in tijden van datasturing en natuurgeweld. van Maxim Februari, een boek dat iedereen zou moeten lezen, Naar het paradijs van Hanya Yanagahiri, een dystopische visie over de wereld in 2095 (met mensen die koeltepakken dragen omdat het zo heet is geworden!!!!). Maar het meest was ik geboeid door Schipbreuk der beschavingen van Amin Maalouf. wat iedereen moet lezen die iets meer wil sappen over het Midden-Oosten.

Al meer dan een halve eeuw reist Amin Maalouf de wereld rond en geeft hij zijn ogen de kost. Hij groeide op in de wereldse en welvarende steden Beiroet en Caïro, en zag hoe die steeds meer in de greep kwamen van religieuze radicalisering, nationalisme en geweld. Hij was in Saigon aan het einde van de Vietnamoorlog, en in Teheran toen de Islamitische Republiek werd uitgeroepen. Vandaag staan we, vreest hij, op de drempel van een wereldwijde schipbreuk, die alle domeinen van de beschaving treft. Amerika verliest elke morele geloofwaardigheid. Europa riskeert uiteen te vallen. De Arabische wereld zinkt weg in een diepe crisis met rampzalige gevolgen voor haar bevolking en voor de hele planeet. Om nog maar te zwijgen van de ernstige bedreigingen op het vlak van klimaat, milieu en gezondheid waar de aarde mee wordt geconfronteerd en die alleen kunnen worden aangepakt door middel van wereldwijde solidariteit. En laat het daar nu net aan ontbreken. Het is hoog tijd, vindt Maalouf, dat de mensheid zich de juiste vragen stelt, en er een antwoord op probeert te formuleren. In Schipbreuk der beschavingen treedt Maalouf op als geëngageerd toeschouwer en denker, als iemand die zijn eigen, persoonlijke ervaringen koppelt aan reflecties over een steeds veranderende wereld.

Als laatste nog even het boek waarin ik van de week ben begonnen, Charles Darwin, De reis van de Beagle. Ik had zo genoten van de biografie van Alexander von Humboldt dat ik hier ook zin in kreeg. Darwin was ook enorm geïnspireerd door von Humboldt.

Ik ben er ingetrapt!!! Ik verkoop nooit iets op het internet omdat ik er niet van houd, maar ik dacht dat ik het toch wel eens kon proberen want ik wilde van een paar stoelen af. Binnen een half uur kreeg ik bericht van een mijnheer die mijn stoelen wilde kopen. Hij liet ze ophalen door een erkend bedrijf GLS, de meest betrouwbare van allemaal. Maar ik moest wel eerst het bedrag overmaken dat garandeerde dat ze niet voor een vaste deur stonden (en voor niets hadden gereden vanuit Groningen). Ik stribbelde tegen maar die mijnheer zei dat hij zijn geld al had overgemaakt en dat als ik me terug zou trekken hij het schip in ging. Nou, dat wilde ik natuurlijk niet (dom, dom, dom). Toen ik de volgende dag op het bedrijf zat te wachten kreeg ik een bericht van GLS dat ik eerst 750 over moest maken want…ik bespaar jullie de details, maar alles werd er bijgesleept, Europese belastingregels en wat al niet. Dat heb ik natuurlijk niet gedaan. Vervolgens begon hij te dreigen dat hij de politie op me af zou sturen want hij was nu zijn geld kwijt. vervolgens kreeg ik bericht van de politie dat ik betrokken ben bij internetfraude, ok weer keurig met het logo van de politie, maar daar trapte ik dus niet meer in. Ik zei dat ik zelf naar het politiebureau zou gaan om hem te ontmaskeren. Ik had al allerlei taalfouten en vreemde kronkels in zinnen gezien, maar weet dat maar aan slecht personeel (dom, dom, dom). Ik was er helemaal naar van, maar het ging nog verder want daarna werd ik ook nog gebombardeerd door vele mensen met vreemde Franse namen die ook allemaal met hetzelfde systeem werkten (wel een ander transportbedrijf nl DPD). Je gaat gewoon piekeren of ze met zijn allen een cursus hebben gedaan, zelfde soort zinnen, zelfde fouten , heel vreemd. Het vervelende is dat ik niet weet of er echt koper bij zit, ik denk dat ik de stoelen er maar af haal. Ik ben wel naar de politie gegaan, maar moest alles online afhandelen (bah) en kreeg een folder mee over slachtofferhulp (wil ik niet).

En nu kreeg ik een melding dat ik iets moest activeren (ik had net 6 titels van de afgelopen maand besproken) en hopla alle titels die ik net had genoemd zijn ineens verdwenen en alleen de bovenstaande tekst is nog te zien. Wat is dat internet toch af en toe een ramp. Ik zal de volgende keer weer wat titels opgeven, maar nu ga ik eerst aangifte doen online van de fraude.

Niemand had het boek De lotgevallen van de brave soldaat Svejk uitgelezen. De reacties waren, gedateerd, melige humor, niet meer van deze tijd, wel wat aardige anekdotes maar te weinig om boeiend te zijn. Slotreacties, maar ik had het toch niet willen missen en .. we kunnen weer een vinkje zetten bij een klassieker (hadden we maar de Radetzkymars van Joseph Roth herlezen ook een van mijn favorieten). De volgende boekenclub is 25 augustus bij Leida en we gaan lezen Mohamed Mbougar Sarr, De diepst verborgen herinnering van de mens. Het is geen makkelijk boek volgens de recensies en vooral geschikt voor de literaire lezer. Volgende keer verslag van de reacties op het boek.

Als de jonge Senegalese, in Parijs woonachtige schrijver Diégane Faye een legendarische literaire klassieker uit 1938 in handen krijgt, móét hij de mysterieuze schrijver ervan zien te vinden. Deze T.C. Elimane werd na de verschijning van zijn roman als ‘de zwarte Rimbaud’ gevierd, maar na een schandaal en de daaropvolgende racistisch getinte haatcampagne is hij van de aardbodem verdwenen. De labyrintische zoektocht naar Elimane zal Diégane tachtig jaar later naar Senegal, Frankrijk en Argentinië voeren, in een verslavend verhaal dat verweven is met de complexe erfenis van het kolonialisme. Winnaar van de Prix Goncourt 2021.

Boeken die ook nog aan bod kwamen.

Arthur Japin Mrs Degas (geschiedenis slavenhandel, de moeite waard), Horst Kruger, Het gebroken huis, een jeugd onder Hitler (een herontdekt meesterwerk), Olga Tokarczuk, Jaag je ploeg over de botten van de doden (humoristisch, tragikomisch) , Carlo Levi, Christus kwam niet verder dan Eboli, Willem Melching De zelfdenker, Karel van het Reve 1921-199, Paul van Velthoven Raymond Aron, Het verantwoorde engagement, Min Jin Lee Pachinko (geschiedenis van Korea aan de hand van een familiegeschiedenis), Anton de Kom, Wij slaven van Suriname. Verder nog wat titels van Cor die ik niet opneem want niet geschikt voor de niet geoefende lezer (Thomas hertog On the origin of time Stephen Hawking’s final theory ).

Een herontdekt meesterwerk waarin een doodnormale familie in de ban raakt van het nazisme. Een onvergetelijk portret van een jeugd onder Hitler. Horst Krüger groeit op in een stille buitenwijk van Berlijn, in een doodgewoon gezin. Zijn vader is ambtenaar, zijn moeder huisvrouw, hij en zijn zus gaan naar school. De komst van het nationaalsocialisme lijkt aanvankelijk aan hen voorbij te gaan. Hier leven mensen brave, niet-politieke levens – maar geleidelijk raken ze toch bedwelmd door de beloften van het nazisme. Deze veilige en overzichtelijke wereld brokkelt verder af wanneer het noodlot toeslaat. Krüger ontvlucht het verstikkende gezin en gaat in het verzet. Hij ontsnapt aan gevangenschap, maar wordt naar het front gestuurd als Hitler aan de verovering van Europa begint. In ‘Het gebroken huis’ toont Krüger hoe een familie die in de ban is van het nazisme erdoor wordt vernietigd.

Als laatste kwam nog de Netflix tip The diplomat, die al door diverse leden werd bekeken. Geweldige serie. En er is goed nieuws, er komt nog een vervolg. Ik voegde nog de documentaire, The president, the war and de EU toe, te zien op NPO start.

Wat is de oogst van afgelopen maand? Met het boek voor de volgende boekenclub De avonturen van de brave soldaat Swejk ben ik na drie/vier avonden gestopt. Behalve dat het een lijvig werk is in 4 delen vond ik het gedateerd en kreeg ik een ontzettende hekel aan de hoofdpersoon. Het is allemaal te karikaturaal voor de 21e eeuw. Verder heb ik in de week van 4/5 mei op aanraden van een klant het subtiele boek gelezen van Katja Petrowskaja Misschien Esther. Echt een boek om je te realiseren dat de oorlog nooit ver weg is.

Verbijsterd, zo voelt Katja Petrowskaja zich als ze aan haar familie denkt. De meeste leden ervan leven alleen voort als naam, slechts een handjevol heeft de twee ergste rampen van de twintigste eeuw overleefd, het stalinisme en het nazisme. Katja Petrowskaja probeert de verkruimelde familie te redden van een naamloos verleden, ze schraapt via gesprekken, archiefonderzoek en reizen stukjes en beetjes bijeen van wat ook háár geschiedenis is. Ze probeert er een samenhangend geheel van te maken en legt zo het ene na het andere drama vast, van showprocessen onder Stalin tot de gruwelijke moordpartij door de nazi’s in het ravijn Babi Jar in Kiev. En ze geeft de mensen die er niet langer zijn een gezicht. Misschien Esther werd onder andere bekroond met de belangrijkste debuutprijs in het Duitse taalgebied, de Ingeborg Bachmannprijs, en met de Premio Strega Europeo.
Momenteel lees ik het boek Pnin van Vladimir Nabokov. Over een ontwortelde Rus die moet aarden in het nieuwe land Amerika en die daardoor constant de plank mis slaat, erg humoristisch maar een universeel thema. Maar nog meer zin heb ik in een boek dat ik even terzijde heb gelegd en dat me werd aanbevolen door een vriendin, Naar het paradijs van Hanya Yanagihara. Omdat ik was teruggedeinsd voor Een klein leven had ik geen interesse, maar dit boek greep me meteen. Het tweede deel schijnt wat lastig te lezen te zijn, maar vooral het laatste deel grijpt je naar de keel volgens de lezer die het me aanbeval.

In 1893 maakt New York deel uit van de Vrije Staten, waar mensen ogenschijnlijk mogen liefhebben wie ze willen. David verzet zich tegen de door zijn rijke familie gearrangeerde verloving met een geschikte kandidaat; hij voelt zich meer aangetrokken tot een charismatische maar arme muziekleraar.
In het door de aidsepidemie geteisterde Manhattan van 1993 woont de jonge Hawaïaanse David samen met zijn veel oudere, rijkere partner, voor wie hij zijn moeilijke jeugd en het lot van zijn vader verzwijgt.
In 2093 probeert Charlie zich staande te houden in het totalitaire New York zonder de bescherming van haar grootvader, een gerenommeerd wetenschapper. Ze ontmoet David, die zegt haar te kunnen redden – maar kan zij hem vertrouwen?

Deze drie delen vormen samen een weergaloos epos over familie, verlies en de zoektocht naar liefde. Wat niet alleen de personages, maar ook de verschillende versies van Amerika met elkaar verbindt, is de worsteling met de eigenschappen die ons menselijk maken: angst, liefde, schaamte, afhankelijkheid, eenzaamheid en bovenal het pijnlijke verlangen om degenen van wie we houden te beschermen.

Maar nu moet ik nog een geschikt boek uitzoeken voor mijn volgende vakantie naar Albanië. Altijd lastig. Vaak neem ik een dwarsligger, maar misschien neem ik mijn iPad mee waarop een aantal boeken staan. het wordt trouwens mijn derde reis naar een voormalig communistisch land na Oezbekistan en Georgië. Omdat ik die landen heb bezocht volg ik ook een beetje de ontwikkelingen daar en moet concluderen dat veel van die Russische vazalstaten zich maar moeilijk los kunnen maken van Rusland. Albanië had natuurlijk wel een eigen lijn en was niet afhankelijk van Rusland en ik ben benieuwd of je daar nog iets van merkt als je het land bezoekt. De grenzen voor het toerisme zijn pas rond 2019 (daarvoor was er amper hotelaccommodatie) echt voor het toerisme opengegaan en zoals iedereen kreeg het land te maken met een paar jaar Lock down. Ik zal na de vakantie verslag doen van mijn ervaringen.

De laatste jaren heb ik steeds vaker gesprekken over hoe lang je kan lezen. De ogen worden slechter, staaroperaties gaan komen of zijn al gedaan. Hoe is de concentratie, na het lezen van kranten en tijdschriften en alles wat er om je heen gebeurd, kortom het probleem van het ouder worden. Ik heb vier weken geen blog geplaatst, maar ik heb wel van alles gelezen. Allereerst heb ik een week gedaan over het nieuwste boek van Michel Houellebecq Vernietigen. Ik heb er lang op moeten wachten maar eindelijk was daar dan toch de vertaling en had ik al een van de eerste een reservering geplaats. En hij had me weer meteen in de greep, een echte Houellebecq. De vraag waar komt het op aan in het leven als het einde nadert. Je politieke carrière of de relatie die je hebt met je naasten. Er zat veel wensdenken in het boek, maar de compassie van de hoofdpersoon met zijn religieuze zus laat zien dat de schrijver hunkert naar een verbindende kracht in zijn leven. Het accepteren van andermans gebreken. Mooi. Tussendoor lees ik trouwens ook nog in het nieuwste boek voor de boekenclub, Jaroslav Hasek . De avonturen van de brave soldaat Svejk.

November 2026. De Franse presidentsverkiezingen komen er weer aan, de zittende president kan na zijn tweede termijn niet worden herkozen, dus het hele veld ligt open en extreemrechts maakt een goede kans. Dan verschijnt er op internet een onmogelijk realistische nepvideo waarin een van de voornaamste potentiële kandidaten wordt onthoofd. Contactpersoon voor het onderzoek door de geheime dienst wordt topambtenaar Paul Raison, en over hem gaat dit boek: over zijn omgang met een grote terroristische dreiging, maar vooral ook over zijn privéleven, zijn relatie met zijn vrouw, zijn familie. Na bijna zeshonderd pagina’s blijven we verdwaasd achter.

Vernietigen is de achtste roman van Frankrijks onbetwiste sterschrijver, Michel Houellebecq. Hij pakt er naar eigen zeggen een motief in op dat hij in De kaart en het gebied (2010, Prix Goncourt) niet naar tevredenheid had behandeld: wat als het leven gewoon doorgaat – tot het niet meer doorgaat? Nooit eerder heeft Houellebecq zo’n totale poging gedaan om dat leven in een boek te vatten, met zijn mooie en lelijke kanten, zijn vreugde en zijn pijn, zijn betekenis en zijn betekenisloosheid. Is dit zijn magnum opus?

Ik heb nog meer mooie boeken gelezen de afgelopen maand. Van Peter Middendorp, Jij bent van mij. Ik heb een paar boeken gelezen waarin schrijvers een poging doen om in het hoofd te kruipen van een moordenaar/pedofiel en elke keer ben ik onder de indruk van het vermogen om iets te verdedigen wat de hele wereld verafschuwt. Die boeken waren, Michael Kumpfmuller Dorst (een jonge moeder laat haar twee kleine kinderen achter en gaat twee weken op vakantie), en het boek Muidhond van Inge Schilperoord. Ik lees net dat dat laatste boek al in 7 talen is vertaald en terecht, het is zo’n bijzonder boek. Een pedofiel die weer de fout in gaat en proberen te beschrijven waarom dat gebeurd ( Schilperoord is forensisch psycholoog). Heel Nederland kent de zaak van Marianne Vaatstra die werd vermoord en waarvan de zaak zestien jaar later door grootschalig DNA onderzoek werd opgelost. Peter Middendorp is met dit verhaal aan de slag gegaan om de maatschappij een spiegel voor te houden (die asielzoeker zal het wel gedaan hebben, een boek uit het eigendorp met twee dochters kan de dader niet zijn). Heel knap hoe hij toch aannemelijk kan maken dat het gebeurd is.

Een ander bijzonder boek was een boek van Pauline Terreehorst, Het geheim van de Gucci-koffer; hoe de adel uit Midden-Europa verdween. Je koopt op een veiling een koffer omdat je denkt dat daar oude kleding in zit (Terreehorst was ooit directeur van het Amsterdam Fashion Instituut) en twee jaar later ligt er dit boek, onderhoudend, fantastische research, om jaloers op te worden.

Het laatste boek waarin ik wel was begonnen maar dat ik weg heb gelegd was de Fantasten van Ian Buruma. Vond ik toch niet boeiend genoeg. Gisteren ben ik begonnen aan het boek van Hanya Yanagihara, Naar het paradijs. Ik had haar boek Een klein leven al vrij snel weggelegd, te gewelddadig, maar dit boek heeft me meteen in de greep.