Pensionado

Niet iedereen in mijn omgeving houdt zich op de hoogte van de razendsnelle ontwikkeling op het gebied van A.I. en dat kan ik heel goed begrijpen. De ontwikkelingen gaan zo snel dat het niet bij te houden is maar ik blijf toch graag een beetje op de hoogte. Voor die mensen die geen zin hebben om alles uit te spitten even wat informatie op basis van het artikel van Eva Hofman en Joris Veerbeek uit de Groene Amsterdammer van 8 juni 2023. De chatbot (geautomatiseerde gesprekspartner) ChatGPT wordt sinds een half jaar (Open AI lanceerde de Chatbot GPT-3 in november 2022) intensief gebruikt door journalisten, studenten, en bedrijven. Je stelt een vraag en de computer geeft bijna meteen antwoord. Maar hoe komt die robot aan zijn informatie. De meeste Nederlandse teksten waarop A.I modellen op worden getraind komen uit de database Common Crawl, een soort blauwdruk van het hele internet. Die lijst ( die bedrijven als Google gebruiken) blijkt bol te staan van auteursrechtenschendingen, privé-gegevens en nepnieuws. Wikipedia staat hoog genoteerd, maar ook elke Nederlandse krant en de complotwebsite Stormfront. Ook docplayer.nl (een illegale website) , een van de belangrijkste piratennesten met veel privé-gegevens wordt gebruikt.

Die Chatbot GPT-3 kenden ook Nederlands. Ook de bots van Microsoft, Google met de chatbot Bard en Meta spraken ineens Nederlands en dat is raar omdat populaire chatbots vooral in de VS worden ontwikkeld. Omdat Common Crawl alle talen terug vindt wordt dat bijvangst voor die chatbots maar die slecht wordt gefilterd en daardoor vaker nepfeitjes produceert. Om AI mee te trainen voor het Nederlandstalige internet krijg je problemen met veel troep, schending van het auteursrecht en veel te veel privé gegevens. De meeste websites staan vol met vooroordelen en die worden gewoon overgenomen en uit onderzoek blijkt dat evidente complotwebsites buitensporig veel worden geciteerd. Dat leidt dus tot het verspreiden van vooroordelen, propaganda en verkeerde informatie zonder dat die informatie tot de oorspronkelijke bron is te herleiden. Internetteksten hebben een politieke kleur maar de mensen die AI controleren ook. Daar verzonnen ze bij GPT-3 weer een extra controlemechanisme voor (een algoritme goede teksten voeren, maar wat is dan “goed”).

Het kwaliteitsfilter bij dat GPR-3 over teksten van Common Crawl legt is gebaseerd op drie bronnen, Wikipedia, het Sociale media platform Reddit (Reddit is a network of communities where people can dive into their interests, hobbies and passions. There’s a community for whatever you’re interested in on Reddit) en een grote collectie boeken met onbekende inhoud. Het gevolg: voorkeur voor teksten van de rijke, witte en hoogopgeleide stedelijke Amerikaanse elite. Voor Nederlandse teksten is Open AI’s kwaliteitsfilter een slechte zeef. Er wordt vaker gebruik gemaakt van kwaliteitskranten, maar de teksten van docplayer.nl blijft domineren. Ook websites over games en technologie krijgen de voorkeur. De content van kwaliteitsmedia (NRC, de Volkskrant, De Groene Amsterdammer) wordt gebruikt zonder dat er een cent wordt betaald. Bij een chatbot kun je dus een artikel lezen uit een van deze media zonder bronvermelding. Dat wordt door de kranten en tijdschriften die het treft als een grote dreiging gezien. Pas sinds kort is er Europese wetgeving om uitgevers te beschermen tegen illegaal gebruiken va hun informatie.

Afgelopen april riep de Italiaanse toezichthouder op tot een verbod op ChatGPT omdat het zonder toestemming gegevens verwerkt van internet gebruikers. Privacy waakhonden in Duitsland, Frankrijk en Ierland onderzoeken nu ook of ChatGPT de privacywet schendt. Toen Bard, de chatbot van Google met de kerst op de markt kwam werd hij wereldwijd gebruikt, behalve in Europa. Dat heeft de maken met privacy en auteursrecht. Europa wil echt voorop lopen wat wetgeving betreft en de ethische kant breed reguleren. daar kunnen we alleen maar blij mee zijn.

Read more

Ik heb met stijgende bewondering het boek Wij zijn Bellingcat, hoe gewone mensen de onderzoeksjournalisten van de toekomst werden van Eliot Higgins gelezen. Toen deze werkloze journalist vanaf zijn computer in 2011 online de Arabische lente in Syrië begon te volgen, had hij niet kunnen bedenken dat hij 10 jaar later wereldberoemd zou zijn geworden met het journalistenplatform Bellingcat (2014). Op het moment dat hij er mee moest stoppen omdat zijn financiële situatie het niet toe stond om verder te gaan, werd hij benaderd door de New York Times die begon te betalen voor zijn research in online bronnen. Daarna ging het hard en kregen ze steeds meer volgers en betalers. Hij en zijn kleine team speelde een grote rol in het ontmaskeren van Ruslands inmenging in de Amerikaanse verkiezingen, de ramp met de MH17 en nog wat grote zaken. Je zou alleen het eerste en laatste hoofdstuk kunnen lezen om te weten wat kun werkwijze is en hoe belangrijk ze gaan worden. Vooral het laatste hoofdstuk (Volgende stappen, toekomstige gerechtigheid en de kracht van KI) is heel inspirerend. Hun sleutelwoorden, Identificeer, Verifieer en Breid uit. Hun kracht is samenwerking. En gerechtigheid voor alle misdaden die onder onze ogen plaats vinden. Ze willen een firewall zijn tegen desinformatie. Zijn drijfveer is een Syrische journalist die een keer wanhopig uitriep “wat heeft het allemaal voor zin”. De schurken komen overal mee weg. Higgings denkt vooral aan de lange termijn als de daders voor het Internationaal Strafhof zullen moeten verschijnen. Vooral de juridische kant van het bewaren van content om te te gebruiken in strafprocessen vond ik interessant. Ik las ook dat ze vorig jaar zijn begonnen met het geven van cursussen over de hele wereld en de eerste cursus was in Nederland. Dat zal met Christian Triebert (Pulitxer prijs 2019) te maken hebben die ook onderdeel was van Bellingcat, maar nu bij de New York Times zit. Ze hebben ook de Bellingcat Online Investigation Toolkit online gezet voor burgers die daarmee in hun dagelijks leven mee aan de slag willen. Ze benadrukken dat niet iedereen oorlogen hoeft te onderzoeken, maar dat het ook gebruikt kan worden in het dagelijks leven. Journalisten over de hele wereld worden bedreigd en zijn onze enige hoop op echte informatie. Iedereen moet dit boek lezen!!.

En nog even wat luchtiger zaken Ik kwam vorige week op mijn werk een boekje tegen dat ik niet kende, van Ed van Eeden. Literaire smaakmakers, uitgevers en hun favoriete boeken. Martin van Amerongen schreef het voorwoord. Er staan 100 titels in van beroemde en minder beroemde uitgevers als Martin Ros, Theo Sontrop, Geert Lubberhuizen, Geert van Oorschot. Van de 100 boeken had ik de helft gelezen, en van de andere helft die ik wel kende, maar links had laten liggen bij verschijnen, ga ik nu toch een aantal titels lezen. Bijvoorbeeld Peter Hoeg, Smilla’s gevoel voor sneeuw, of Kerstin Ekman, Zwart water. Over alle boeken staat een kort stukje over de ontstaansgeschiedenis en een waardering. Omdat ik toch al bezig was met voor mezelf een lijst te maken met mijn honderd beste boeken is dit een welkome aanvulling.

Omdat ik een paar weken geleden het interview zag met Robbert Welagen in Brommer op zee heb ik van de bibliotheek het boek Het verdwijnen van Robbert meegenomen en al bijna uit. Heel apart boek met veel herkenbare gevoelens, ondanks het leeftijdsverschil van hoofdpersoon en lezer.

In deze roman besluit de 25-jarige schrijver Robbert Welagen na het verschijnen van zijn debuutnovelle Lipari halsoverkop te vertrekken. Hij stopt met schrijven, gooit zijn spullen weg en verdwijnt in stilte. Hij hoopt dat de mensen hem zullen vergeten. Maar waar ga je naartoe als je wilt verdwijnen? Aan welke praktische zaken moet je denken? En kan hij Chloe vergeten, het meisje dat zijn liefde onbeantwoord liet en met een andere man trouwde? Het verdwijnen van Robbert is een tragikomisch verhaal over liefde en vriendschap, over weggaan en niet willen aankomen. Op een unieke, originele manier speelt Welagen een delicaat literair spel niet alleen met de lezer, maar óók met zichzelf. 

Read more

Ik las van de week dat iemand boekhandelaren en bibliothecarissen ook een vitaal beroep vond. Daar was ik het helemaal mee eens. Niet zo vitaal als doktoren en verpleegsters maar toch. Een vriendin van mij was geschokt dat ook de bibliotheken dicht waren. Maar dat is toch een eerste levensbehoefte! Ik zag van de week in DWDD de vier boekhandelaren hun meest dierbare boek aanprezen. De Belgische boekhandelaar Wouter Cajot reed de hele dag door de stad om boeken rond te brengen. Ook bibliotheken kijken of ze de service boeken aan huis kunnen intensiveren. De bibliotheek in mijn stad Alkmaar ging dat niet doen hoorde ik van collega’s waar ik nog steeds contact mee heb, omdat het toch te risicovol zou zijn. Jammer. Er gaan steeds meer stemmen op dat binnen de kortst mogelijke tijd het middel erger kan worden dan de kwaal. Ik zag gisteren Hans de Boer van VNO/NCW pleitten voor creatieve oplossingen om toch wat handel door te kunnen laten gaan. Als iedereen zich houdt aan de 1,5 meter is er nog veel mogelijk. Ik fietste bijvoorbeeld gisteren langs de ijssalon in Heiloo die een enorm terras hebben waar iedereen 1,5 van elkaar een ijsje zat te eten en in de rij stond voor een ijsje. Daar werd ik heel vrolijk van. Mensen willen heel graag normale dingen zien. Die trieste lege straten, het is allemaal zo onwerkelijk.

Over Wouter Cajot gesproken. Hij prees het boek Max, Mischa & het Tet-Offensief van Johan Hartstad. Omdat mijn zoon een Vietnamese vriendin heeft trok deze titel mijn aandacht. Hij voelt zich tegenwoordig sterk verbonden met dat land omdat hij er twee keer een half jaar heeft gewerkt en al in een vroeg stadium door zijn vriendin werd gewaarschuwd voor het virus wat op Europa aankwam. Hij nam dat in het begin nog niet zo serieus maar hij is zich toen gaan verdiepen op internet en begon al snel iedereen om zich heen te waarschuwen dat het heel erg zou worden. Maar even terug naar het boek van Harstad, het belangrijkste thema is emigreren en de consequenties daarvan: ontworteld of ontheemd zijn. Dat vind ik voor deze tijd waarin zo veel mensen ontworteld zijn een belangrijk thema. Ik zie het aan mijn zus die een Indiase man had en altijd maar heen en weer reisde tussen twee landen. Op het laatst voel je je nergens meer thuis en heb je ook nergens meer wortels. Een naar gevoel. Ik heb altijd gevoeld dat ik nooit naar het buitenland zou emigreren. Ik voel me heel erg verbonden met de streek waar ik geboren ben en zou nooit ver van een kust kunnen wonen. Gisteren ben ik begonnen met het boek en het begint meteen ijzersterk. De monotonie van het leven waar niemand aan ontkomt, elke dag dezelfde rituelen. Vooral in deze tijd is dat nog zwaarder voor mensen. Ik heb er gelukkig niet al te veel last van, maar voor veel mensen is uit hun bed komen al een opgave. Als je je kan troosten met de natuur heb je al een enorme voorsprong op mensen die dat gevoel niet kennen. Las vanochtend in de krant het artikel van Andre Kuipers die maanden in de ruimte zweefde en ervaringsdeskundige is wat betreft quarantaine. Ik vond het leuk om te lezen dat hij genoot van vogelgeluiden die zijn Russische collega had meegenomen en dat hij de geur van een paar kruiden troostend vond. Ik bedenk steeds dat we zo’n geluk hebben dat de coronacrisis nu begint terwijl de natuur losbarst. Dat vind ik zo troostend. Die prachtige bomen in bloei, de heldere lucht. Je moet er niet aan denken dat de crisis tijdens de winter was begonnen. Ik weet zeker dat er weer betere tijden komen, maar we zullen wel door een hele zure appel moeten bijten. Vanuit Alkmaar wens ik iedereen sterkte.

Read more

Gisteren was ik in de OBA naar de tweede jaarlijkse bijeenkomst over de Staat van het internet, georganiseerd door de Waag, technology & society van Marleen Stikker. Het thema was ‘digitale identiteit’ en de rol die de overheid hierin zou moeten spelen (beschermen). Op 19 februari is namelijk De Wet digitale overheid aangenomen. Van te voren kregen we een kaart waarop “het wegingskader digitale identiteit” met vragen wat digitale identiteit nou precies is. De kaart moet dienen als kader voor een gesprek tussen burgers, beleidsmakers, bestuurders, experts en ontwikkelaars. Digitale identiteit moet worden gezien als nutsvoorziening, wat borging vereist in zowel representatieve als maatschappelijke democratie. Lastige materie!! Er waren lezingen van Jaap-Henk Hoekman over dit onderwerp “privacy is de vrijheid van onredelijke beperkingen op de constructie van je identiteit”(bent u er nog?). Hij schreef het gratis online boekje Privacyontwerpstrategieën De grote vraag is; Wie bepaalt er wat er mag. Een boek van Carl Ellison kwam voorbij, The nature of usable PKI. (public key infrastructure van de Nederlandse overheid, een afsprakenstelsel om digitale certificaten uit te geven en te beheren, bijvoorbeeld De DigiID).

Een andere manier van authenticicatie is 2FA (naast je wachtwoord nog een tweede vorm van beveiliging). Voor de echte kenners; er werd gesproken over Attribuut Gebaseerde Credentials als oplossing van authenticicatie of Self Sovereign Identity. dan moet ik toch echt afhaken. Ik snap wat er wordt bedoeld, maar ik zie het nog niet voor me.

Kathalijne Buitenweg hield ook een korte toespraak. Zij is sinds oktober 2018 onderdeel van de Tijdelijke commissie Digitale Toekomst. Ik begrijp dat DigID zijn laatste tijd heeft gehad en er waarschijnlijk iets anders komt, makkelijker, toegankelijker. De overheid worstelt met de digitale ontwikkelingen en heeft niet genoeg kundige mensen in huis om slagvaardig te zijn. Misschien moet er een apart Ministerie voor komen? Ze komen in mei met aanbevelingen. Het meest onder de indruk was ik van Evelyn Austin van Bits of Freedom. Ze had een duidelijke boodschap: stop nou eens met al dat hap-snap beleid en dat brandjes blussen en kom eerst met een VISIE. Een groot probleem is ook nog eens dat er geen Europese visie bestaat. Ik vond het toch een hele inspirerende middag en ga volgend jaar zeker weer. Nog een tip voor alle overheidsambtenaren; kijk eens naar de serie Mr. Robot. Over kennis van computernetwerken en hacken gesproken. Ik snapte er niets van en toch was het fascinerend door zijn maatschappijkritische invalshoek.

Read more

Het vreselijke cliché dat je het nog drukker hebt als je met pensioen bent blijkt maar al te waar. Ik snap niet hoe het komt, maar het is echt zo. Ik heb in september al besloten om in plaats van drie dagen nog maar een dag te werken, maar het helpt niet veel. Je wordt natuurlijk ouder maar dat verklaart niet alles. Ik ben bijvoorbeeld begonnen in een zanggroep (Encore) die me behoorlijk wat tijd kost. Behalve de maandagavond les komt er volgende maand het eerste optreden bij, waar we veel huiswerk voor op hebben gekregen. Veel teksten zijn in het Georgisch, Hebreeuws, Russisch of Bulgaars, en die moeten allemaal uit het hoofd worden geleerd. Als ik een half uurtje de tijd heb neem ik die teksten regelmatig door. Het koor bestaat uit 8 mannen en 14 vrouwen. We zingen veel a a capella, heel mooi.

Afgelopen week worstelde ik me door het boek van Robert Menasse, De Hoofdstad, want volgende week is er al weer een boekenclubavond. Het boek werd geroemd in de kritieken, maar ik ervaar het lezen voornamelijk als huiswerk. Dat komt door het continu wisselen van perspectief (rond de acht hoofdpersonen). Vooral als je een paar dagen niet hebt gelezen ben je snel vergeten wat het verhaal achter de persoon ook al weer was. Het onderwerp, de Europese bureaucratie in Brussel, waar Menasse jarenlang heeft rondgelopen stemt je ook niet vrolijk. Gaat het het er echt zo aan toe, wat een treurnis.

Ik ben ook nog steeds niet begonnen aan de podcasts die ik noteer als ik ergens een waardevolle tip lees, in de krant op de VPRO-gids. Op mijn briefjes vond ik de volgende titels: Reply all (over leven in tijden van internet, de beste zijn In the desert, Long distance, Negative Mount Pleasant), Black friday, Serial (over onderzoeksjournalistiek), en The butterfly effect (voor vrouwen die traumatische ervaringen willen delen). Ik heb het meeste zin in Reply all. Deze podcast als ook Heavyweight,) is in 2018 overgenomen door Spotify. Spotify geeft podcast een prominente plek in de app, heel makkelijk dus, want ik heb een abonnement. Voor tips kun je ook naar VPRO Koos podcast, een eigen podcast over podcasts, “omdat het nog steeds niet eenvoudig is om nieuw luistermateriaal te ontdekken”.

Reply All is een Amerikaanse podcast van Gimlet Media, gehost door PJ Vogt en Alex Goldman. De show bevat verhalen over hoe mensen het internet vormgeven en hoe het internet mensen vormt. Vogt en Goldman organiseerden eerder de podcast voor technologie en cultuur TLDR voor WNYC. Wikipedia (Engels)

Als laatste. Ik kijk uit naar de nieuwe serie Redeemer van de regisseur Pizzolatto, op basis van het boek van Patrick Colemen, The churchgoer. Pizzolatto maakt deze serie, net als True Detective, met Matthew McConaughey in de hoofdrol. De beste serie die ik ooit heb gezien. Over godsdienstgekte.

Read more

De kranten berichtten afgelopen dagen weer volop over het oprekken van de AOW-leeftijd als mensen graag door willen werken na de 67 jaar. Uit onderzoek blijkt dat 30% van de ouderen graag door zou willen werken na hun verplichte pensioen. Ik hoorde daar ook bij. Ik vroeg mijn directeur of ik tot 68 (al weer aangepast!) door mocht omdat ik al op 66-jarige (1951) leeftijd moest stoppen en ik daar nog geen zin in had. Ook omdat er nu overal tekorten zijn ontstaan in de zorg en het onderwijs worden ouderen weer ingezet in hun vakgebied. Een goede zaak. Ik heb dat destijds opgelost door meteen drie dagen n het vrijwilligerswerk te stappen, uiteraard in mijn vakgebied, boeken. Maar na de dood van mijn moeder is er iets veranderd. Ik werk nog maar een dag in de week in de boekenbranche en de rest zodat ik de rest van de week veel meer tijd heb voor mezelf. Vooral als ik hoor van mijn zoon dat hij zijn vragen stelt aan quora (opgericht in 2009) waar ik nog nooit van gehoord heb realiseer ik me dat ik allang niet meer genoeg op de hoogte ben van allerlei ontwikkelingen op mijn vakgebied om nog door te gaan tot 75. Ik wil wel graag deze tip delen met mensen die daar interesse in hebben.

Quora is een webstek waar mensen allerlei vragen kunnen stellen, die aan kennis, feiten en/of deelbare ervaringen zijn gerelateerd.

Het bedrijf Quora is in 2009 in de Verenigde Staten opgericht door twee voormalige werknemers van FacebookAdam D’Angelo en Charlie Cheever. De website werd openbaar in juni 2010. Quora is vanaf het begin gevestigd in in Mountain View, Californië, een plaats in de Amerikaanse Silicon Valley waar verscheidene op het Internet actieve bedrijven zich bevinden.

De website heeft het karakter van een community/gemeenschaps-website: de vragenstellers en beantwoorders worden gestimuleerd om zich in te schrijven (“registreren”) en regelmatig deel te nemen aan het vragen en/of beantwoorden. Een extra community-element is dat doordat antwoorden en antwoorders door ingeschreven deelnemers kunnen worden beoordeeld, sommige antwoorden makkelijker zichtbaar zijn.

De hoofdtaal is Engels, maar de webpagina’s zijn ook beschikbaar in Nederlands, Duits, Frans, Italiaans, Portugees, Spaans en Deens. Daarnaast is het mogelijk vragen te stellen of te beantwoorden in andere talen, maar de kans op respons wordt daardoor verminderd. De Nederlandse versie is sinds half januari 2019 van start 

Ik heb nu veel meer tijd om te lezen en documentaires te kijken. Ik verheug me nu al weer op het derde deel van Sinan Can‘s serie over het moslimfundamentalisme in Nederland. Ik ben al fan van Can geworden sinds zijn eerste serie Bloedbroeders. Over moslimfundamentalisme gesproken, 5 januari stond er een mooi artikel van Fouad Laroui in de Volkskrant. Hij zegt daarin een paar opmerkelijke dingen. Bijvoorbeeld dat 60% van de Jihadgangers een psychiatrische achtergrond heeft. En ook dat Thomas van Aquino, de beroemde filosoof uit de 13e eeuw heel veel heeft overgenomen van Averroes, de beroemde islamitische geleerde en zo veel invloed heeft gehad op het christelijke gedachtegoed. Bijvoorbeeld de uitspraak dat de rede in het hart van het menselijk handelen moet staan (!) en dat God niet anders is te kennen dan in het aanschouwen van zijn werken. Laroui doet in het artikel een oproep tot verdraagzaamheid tussen de geloven en dat is altijd te prijzen.

Over lezen gesproken, ik heb weer een hele lijst met genoteerde titels bekeken en er bleven er twee over die ik zou willen lezen, Raynor Winn, Het zoutpad (over een trektocht van twee oudere mensen nadat ze alles hebben verloren) en Valeria Luiselli Archief van de verloren kinderen (over de migratieproblematiek in de VS). Nou ja, maar kijken of het er van komt.

Read more

Afgelopen week, het was herfstvakantie, werden al mijn afspraken afgezegd door ziekte, dood of ander ongemak. Normaal ben ik niet zo dol op de gekte van een kunstweek, maar deze week had ik geluk. De eerste keer ging ik vlak na de opening afgelopen zaterdag om half 1 naar Bergen aan Zee. Ik was overal alleen en had gesprekken met de kunstenaars, wat het toch bijzonder maakt. Ik werd getroffen door het werk van Marco Kaller uit Makkum met de serie Waterpassie voor thuis. Hij maakt werken van corten staal wat ik erg mooi vind. Recentelijk zagen we ook prachtige werken van Ruud van de Wint in de Nollen, Den Helder. Zijn werken wegen tonnen, dat van Marco Kaller is klein en betaalbaar. Zeker eens bezoeken als je tijd hebt.

Gisteren was ik het meest gecharmeerd door het werk van Ab Stoel uit Schagen. Wederom werk van corten staal, meestal vogels. Ik heb zelfs twee kleintjes op een stenen sokkeltje gekocht voor de prijs van 60 euro en heb nog een optie op een wiegende vogel, ook voor 40 euro per stuk. Die wil ik in de tuin zetten. Ik heb ook het houtwerk bewonderd van Mark Steltenpool die werkt met de techniek van het verbliksemen, een techniek die hij zelf heeft uitgevonden. Het werk had een prachtige Japanse uitstraling.

De bezoekjes waren zoveel bevredigender dan het bezoek wat ik vrijdag maakte aan het Rijksmuseum bij de tentoonstelling Rembrandt en Velazques. We hadden een timeslot, maar je kon over de hoofden lopen. Alle lol gaat er bij mij dan meteen al van af. Het was een echte mooie herfstweek met mooi licht en niets is dan leuker dan buiten te lopen en het werk in de natuur te zien. Ik ben altijd al doller op beeldhouwwerk dan schilderkunst en daar had de kunst 10 daagse ruim in voorzien. En nog even voor wie de naam niet kent. Bekijk eens het werk van Andy Goldsworthy. De meester van Land art.

Read more

Mijn armen trillen en ik ben kapot. Vanochtend is er door de extreem heftige buien lekkage ontstaan in mijn keuken. Ik ben nu ruim twee uur aan het dweilen en heb al heel wat emmers water weg gedweild, maar het gaat maar door. Ik heb nu twee lakens over de vloer gedrapeerd om het water niet de kamer in te laten stromen, die lakens wring ik af en toe uit. Gelukkig had ik vanochtend al gekookt want koken met je voeten in het water is niet prettig. Op dat soort momenten bedenk ik wel eens dat ik niet eeuwig in mijn woning kan blijven wonen omdat het onderhoud te veel van je eist. Ik heb het al bij veel andere mensen om me heen gezien, op een gegeven moment wil men naar een appartement waar het onderhoud uitbesteed kan worden. Ik moet er eigenlijk niet aan denken. Ik woon nu al sinds december 1991 hier en heb zo veel geïnvesteerd in dit huis dat ik er met pijn in mijn hart afstand zal doen. Ik zit op deze locatie vlak bij de stad en ook vlak bij de uitvalsweg naar Bergen en Egmond.

Dit is een foto die ik gevonden heb van mijn huis in het regionaal archief Alkmaar. Het was toen een winkel waarin van alles verkocht werd, van, Lux zeep tot Van Nelle koffie. Op het doek staat kruidenierswaren, brood, koek en chocolade. De eigenaar was. H. Schoonhoven (levensmiddelen). Het huis werd aan de zijkant naar de tuin uitgebreid met een keuken en er kwam een garage. Het ziet er nu totaal anders uit, het raam naast de voordeur werd twee keer zo groot en de zolder kreeg een dakraam. Bij navraag in het kadaster bleek de grond aan de zijkant bij het huis te horen en heb ik meteen de tegels er uit gehaald en er een tuintje aangelegd. Het huis heeft een BP (beeldbepalend) sticker gekregen van de gemeente gekregen, waardoor je subsidie kunt aanvragen voor verbouwingen.

Toen ik het huis kocht had het bijna twee jaar leeg gestaan. Ik woonde in Amsterdam, had een baan en Alkmaar en wilde per se verhuizen met twee kleine kinderen. Ik was al bijna twee jaar aan het zoeken en had het bijna opgegeven tot ik dit huis zag. Mijn makelaar raadde me de koop af omdat het zo’n oud huis was en er veel onderhoud bij kwam kijken. Maar mijn moeder zei altijd, koop licht, mijn vader, koop ruimte. En dit huis voldeed aan beide criteria. En heel belangrijk, het lag vlak bij het station, en als je geen auto hebt is dat erg handig. De woningmarkt zat destijds muurvast omdat de rente gestegen was naar bijna 10 %. De vraagprijs was 170.000 gulden en er moest flink onderhandeld worden om de prijs naar 130.000 gulden te brengen. En kijk waar we nu staan, bijna 30 jaar verder. De rente staat historisch laag, er is geen woning meer te koop voor normale prijzen en normale mensen (het huis van de buren is net voor bijna vier ton verkocht). De kranten staan elke dag vol met het probleem van de woningnood. Doordat mijn zoon geen betaalbare woning kan vinden woont hij nu tijdelijk tussen twee reizen in weer even bij mij. Omdat ik veel ruimte heb is dat niet zo’n groot probleem. Ook dat hoor ik overal om me heen, kinderen die weer even thuis komen wonen omdat ze geen betaalbare woning kunnen krijgen nadat ze ergens moesten vertrekken (door scheidingen, ruzie’s in woongemeenschappen). En als klap op de vuurpijl mogen nu allerlei bouwprojecten niet doorgaan vanwege het stikstofbesluit. De woningnood heeft al een lange geschiedenis van 70 jaar. Wie op Wikipedia kijk onder het lemma woningnood vindt een interessante schets. Eigenlijk is de woningnood nooit weggeweest.

Woningnood loopt verder op

Het woningte tekort aan woningen loopt volgens het onderzoek op naar 235.000 woningen. Vooral starters en ouderen vallen tussen wal en schip. Dit loopt tot 2020 nog verder op, blijkt uit cijfers van Capital Value en ABF Research. 

Read more

Af en toe lees je iets in de krant (Volkskrant 25 september Opinie & debat) waar je van opveert. Toen ik nog in de bibliotheek werkte kwam het regelmatig voor dat er iets in het computersysteem moest veranderen omdat er weer een vraag vanuit het publiek of het bedrijf zelf kwam waardoor er ergens anders in het systeem iets mis ging. Specialisten die ik sprak vertelden dat veel problemen wel opgelost kunnen worden, maar dat kost veel geld en daarom gebeurt het niet. Ook het feit dat er allerlei computersystemen aan elkaar gekoppeld worden veroorzaakt problemen. Het beste zou zijn om dan weer helemaal met een nieuwe systeem te beginnen. De belastingdienst kampt hier al jaren mee zoals we meekrijgen via de media (recentelijk nog met de kinderopvangtoeslag). Marlies van Eck die tien jaar werkte bij de belastingdienst stopte daar mee omdat ze niet meer kon leven met mensen die onterecht werden gedupeerd (ze moest besluiten verdedigen die ze niet meer wilde verdedigen want het waren besluiten van de computer). Ze stopte en promoveerde vorig jaar op een onderzoek naar “geautomatiseerde ketenbesluiten”. Haar conclusies moeten hard zijn aangekomen bij de belastingdienst. Er wordt vertrouwd op een systeem dat niet gewijzigd kan worden als er een fout optreedt. Waar vroeger eenvoudig de werkinstructie werd aangepast kost nu elke ‘change’ maanden en daarom gebeurt het niet met alle gevolgen van dien. Er werden Kamervragen gesteld naar aanleiding van haar rapport. Na inventarisatie (en niet een onderzoek zoals aangekondigd) van de problemen bleek 48 % van de overheidsorganisaties algoritmen te gebruiken.

Terwijl andere landen als Noorwegen en Frankrijk hun computers proberen te temmen “maakt Nederland het alleen nog maar elke dag ingewikkelder”zegt Marlies. Ik ben zelf een keer als slachtoffer van het belastingsysteem (mijn psychotische zoon had geen paspoort en onderdak meer) jarenlang in gevecht geweest met de belastingdienst. Ik kreeg meelevende mensen en onverschillige mensen aan de lijn. Ik schreef brieven om de situatie uit te leggen. Maar je voelt de onmacht aan beide kanten. Ze krijgen bij de belastingdienst tienduizenden bezwaarschriften binnen en daar ben jij er een van. Het is een zichzelf versterkend systeem dat niet is te stoppen. Een zin trof me vooral in het artikel omdat ik daar in het verleden ook vaak tegen aan liep: Er bestaat een ondoordringbare ‘lemen laag’tussen de bouwers van de systemen en de bedenkers van het beleid, en de echte wereld. Je wordt er als burger wel zenuwachtig van. Er hoeft maar iets mis te gaan en je bent de sigaar, dat heb ik aan den lijve ondervonden en dat is een verontrustende gedachte.

Read more

Een jaar geleden las ik Homo Deus, afgelopen week heb ik gegrasduind in het nieuwste boek van Yuval Noah Harari, 21 lessen voor de 21e eeuw. Wat ik er tot nu toe van heb opgestoken is dat een wereldregering die de drie grote crises (klimaat, techniek en nucleaire dreiging) onrealistisch is (een suggestie die hij deed in zijn vorige boek) maar dat mondiale problemen nog steeds vragen om mondiale oplossingen. Hij prijst ook het project Europa waarin toch maar voor het eerste in de geschiedenis al 75 jaar vrede is. Elke wereldleider zou dit boek moeten lezen om inzicht te krijgen in wat er allemaal op ons af komt en hoe alleen samenwerking ons nog redding kan brengen. Maar ik vrees dat Trump dit boek niet op zijn nachtkastje heeft liggen. Hij eindigt het boek met zijn bevindingen over meditatie. Hij doet dagelijks twee uur aan vipassana-medidatie en dat heeft hem de helderheid gegeven om zijn drie bestsellers te schrijven. Harari is er vast van overtuigd dat alle leed voortkomt uit de eigen geest. Ik wil eigenlijk al vanaf het moment dat ik met pensioen ben beginnen met meditatie, maar zoals met meerdere dingen die ik wilde kwam ik er niet aan toe.

Maar afgelopen week heb ik toch de eerste stap gezet. Ik las jaren geleden het boek van Tim Parks, Leer ons stil te zitten, waarin hij vertelt over zijn ervaringen met Vipassana medidatie en zo eindelijk verlost wordt van allerlei lichamelijke klachten. Het boek was destijds een enorme bestseller omdat Parks wars is van alle zweverigheid, maar ten einde raad zich wenst tot meditatie omdat niets zijn pijn minder deed worden (ik meen me te herinneren dat het rugpijn was). Ik denk dat hij heel veel mensen over de drempel heeft gekregen van meditatie. Ik denk ook maar steeds dat het niet bij mij past omdat ik nog te veel energie kwijt heb, maar misschien is het juist wel zo dat de energie nog betere gaat stromen als ik me hierin ga verdiepen.

Afgelopen weken heb ik ook al een paar hoofdstukken gelezen in het boek van Georg Packer. De ontluistering van Amerika. Deze journalist van The New Yorker heeft recentelijk een boek geschreven over Richard Holbrooke, Our man, Richard Holbrooke- het symbool van de Amerikaanse buitenland politiek van de afgelopen decennia. Dat had ik graag gelezen, maar het was nog niet aanwezig in de bibliotheek, zodat ik maar begonnen ben in zijn boek De ontluistering van Amerika, uit 2013, waarvoor hij diverse prijzen kreeg, en dat trouwen nog steeds hoogst actueel is. Aan de hand van een aantal beroemde (Oprah Winfrey, Newt Gingrich, Andrew Breibart) en totaal onbekende Amerikanen, beschrijft hij wat er politiek en economisch mis ging en gaat in Amerika tussen 1978 en 2012. Boeiende materie.

Read more