De hitte is de oorzaak van het al langer dan een weekuitstellen van een post op deze site. Vandaag was het de perfecte dag, 25 graden, briesje, watertemperatuur 23 graden, fijne golfslag, dus lekker naar zee, veel in het water gesparteld. Vorige week donderdag was het bijna 39 graden (38.6), een Nederlands record. Het hele eerste jaar van mijn pensioen trouwens veel extreem weer, een winter met snerpende koude, veel wind en veel regen, daarna vanaf mei een extreem droge zomer met zeer hoge temperaturen en (bijna) geen neerslag. Deze week is code oranje ingegaan, wat betekent dat er niet meer gesproeid mag worden en er boetes worden uitgedeeld aan overtreders. De drinkwatervoorziening is gelukkig niet in gevaar. Gek genoeg is het op onze boekenafdeling drukker dan normaal met hoge omzet en ook in de kledingwinkel lopen de zaken beter dan normaal door de toeristen die Alkmaar bezoeken.
Maar nu ter zake over de gelezen boeken van de afgelopen tijd. Afgelopen week genoten van Paolo Cognetti’s De acht bergen. Een boek over zoveel meer dan de verhouding van een vader en zoon, of een jeugdvriendschap tussen een stadsjongen en een boerenzoon. Ik moest aan verschillende andere boeken denken die hetzelfde thema hebben, dat van een dwingende sterke vader die zijn kinder(en) dwingt om hem te volgen in zijn zucht naar het ‘pure’, echte leven. In Cognetti’s boek moet de zoon zijn vader volgen die de toppen van de bergen wil beklimmen in de Val D’Aosta. Ondanks het leeftijdsverschil en zijn weinige klimervaring mag de zoon niet vragen hoe ver het nog is (ik moest aan mijn eigen zoon denken die ook zo klaagde als ik te veel van hem vroeg, ook toevallig in de bergen).
Die andere boeken met een soorgelijk thema zijn bijvoorbeeld Pia de Jong‘s Lange dagen, waarin een vader zijn kinderen meesleept naar Lapland om een nog niet in kaart gebracht gebied te gaan verkennen. Ook om de kinderen het pure van de natuur te laten beleven en ze sterk en weerbaar te maken. Nog zo’n boek is dat van David Vann. Legende van een zelfmoord. Een vader gaat met zijn zoon overwinteren op een onherbergzaam eiland in Alaska om zichzelf te bewijzen dat hij daar toe in staat is, maar sleurt daarmee zijn zoon ook bijna de dood in.
Het thema van de boekenweek 2018 was ook Natuur, Ik zag op de site nog een stukje over Rousseau die als eerste het terug naar de authentieke natuur predikte……….
In OVT aandacht voor Jean-Jacques Rousseau, de eerste natuurliefhebber. Terug naar de natuur, dat was het ideaal van Rousseau, die de mens uit zijn verdorven maatschappij wilde bevrijden en terugleiden naar het ‘authentieke’ leven. Hij leerde ons van de natuur te houden, en het is die gedachte waarvan bijna alle natuurliteratuur van de afgelopen 250 jaar doortrokken is: van Thoreau tot Van Eeden en van Nescio tot Wolkers. OVT keert samen met cultuurfilosoof Maarten Doorman terug naar de eerste grote natuurdenker en onderzoekt wat de waarde van zijn kijk op de natuur nog is in een tijd waarin de planeet opwarmt en tegelijkertijd de liefde tussen natuur en mens bekoelt.
In de drie boeken die ik nu heb besproken niets van dat alles. Daarin vooral de verwoestende kracht van de natuur en het onvermogen van de mens om er in te overleven en dat spreekt me enorm aan. Ondanks het geluk dat mensen ervaren die echt helemaal worden opgenomen in dat landschap. Toch heb ik het niet zo op een al te romantische benadering van de natuur. Toen ik kennis maakte met de Zuid-Amerikaanse literatuur was ik voorgoed genezen van het idee dat natuur romantisch moet worden benaderd. Vooral de boeken van Juan Rulfo, Pedro Paramo en De Vlakte in vlammen zijn me bij gebleven als boeken met een onverbiddelijke natuur. Onvruchtbare grond en verzengende hitte spelen een hoofdrol in het leven van de ploeterende boeren. Boeken die enorm veel invloed hebben gehad op bijvoorbeeld Gabriel Garcia Marquez en Carlos Fuentes. Maar daarover later.
