Het kan bijna niet anders of ik moet een heuse leescrisis constateren. Ik heb mijn boek van Jaan Kross Tussen drie plagen na 400 pagina´s doorgegeven en wacht met spanning af wat de reacties is. Ligt het aan mij en begrijp ik niet dat dit boek als de beste historische roman ooit moet worden gezien. Gisteren ben ik in de trein (mijn favoriete leesplek) doorgegaan met De kosmopolieten van Louise O. Fresco. Ondanks de aanbeveling van Marcel Moring leg ik het boek toch na een tweede poging weg. Te veel een constructie, te veel moeite gedaan om interessant taalgebruik te produceren, te veel een ideeën roman gegoten in een mal van een verhaal. De thematiek trok me wel heel erg aan, idealisme tegenover je afzijdig houden, of pragmatisme. Rutte tegenover Marianne Thieme. Ontaard idealisme altijd in fundamentalisme. Dat soort vragen.
Ik begon vanwege die crisis aan de serie The vietnam war op Netflix (10 afleveringen van ruim 1,5 uur) , omdat ik zie dat mijn zoon in Vietnam zich begint te verdiepen in de tragische geschiedenis van dit land. Hij komt over drie weken weer terug en ik wil mijn historische kennis even opfrissen. De eerste verschrikkelijke beelden die ik zag op televisie waren in de jaren 70 de bombardementen op Vietnam. Ik logeerde bij een vriendje (wij hadden nog geen televisie) en verbaasde me over hun manier van kijken, het leek wel of er geen emoties waren. Ik moet bijna huilen. Als ik met de serie begin kan ik niet stoppen met kijken, sla het nieuws af en toe zelfs over. Afgelopen week stond in de Edmund bijlage van de Volkskrant een recensie van deze serie, 5 sterren. En terecht, een genuanceerd beeld waarin alle partijen aan het woord komen. Over een oorlog die eigenlijk voor veel partijen nog steeds niet is afgelopen en veel trauma’s heeft achtergelaten. En dat 50 jaar na dato.
Dit stukje stond in de Volkskrant. Ik ga kijken of deze series ook op Netflix staan.
De Amerikaanse documentairemaker Ken Burns is de geschiedenis van zijn land aan het schrijven in een aantal meerdelige series, geproduceerd door de Amerikaanse publieke omroep PBS. In 1990 brak hij door met The Civil War; later volgden de imponerende series Baseball (1994), Jazz (2001) en The War(2007, over de Tweede Wereldoorlog), zonder uitzondering uitputtend gedocumenteerd, waarbij de persoonlijke geschiedenis en het grote verhaal fraai gestileerd gecombineerd worden, in zijn klassieke serie over de Amerikaanse Burgeroorlog met behulp van brieven en in The Vietnam War met behulp van getuigenissen van Amerikanen en Vietnamezen. En gezien de emoties in de ogen van deze zestigers en zeventigers vertellen ze vaak voor het eerst de schokkende verhalen uit hun jeugd.
En dan begin ik in Reve die ik tien jaar niet heb gelezen en is de crisis meteen over. Mensen die me zouden kunnen zien, moeten wel denken dat ik het meest grappige boek ooit lees, want al snel stromen de tranen van het lachen me over de wangen. Voor de volgende boekenclub had ik de twee belangrijkste titels van Reve voorgesteld, Op weg naar het einde en Nader tot u, en ik moest ze toch maar weer eens herlezen, omdat het voorstel deze keer van mij komt.
De tragiek van zijn leven spat weer meteen van alle bladzijden. Ik kan zoveel zinnen aanhalen ‘Als u de mensheid hebt verlost, waarom dan mij niet-dat was toch in een moeite doorgegaan’. Hij kon bezwaarlijk zijn uitvinding zo maar per post naar het Kremlin opzenden, want dan zou de -spionerende, provocerende en tegen het vaderland aller arbeiders samenspannende- kliek van beulsknechten van het internationale oliekapitaal de brief onverwijld openen en de uitvinding tegen het internationale wereldproletariaat en de werkende massa’s etc. gebruiken. (over een uitvinding van krijgskundige aard die het Rode leger onoverwinnelijk zou maken). Het zij zo: alles wat ik vertel, zal eenzaam moeten zijn. Ik zal deze dingen moeten schrijven of ik zal niet schrijven… (over datzelfde bizarre verhaal over die uitvinder die bij de familie Reve aan de deur kwam). Ik kan gelukkig weer even vooruit de komende week…..