Ik werd er op mijn werk een beetje om uitgelachen, de vele briefjes die op mijn bureau lagen. Ik maakte er duizenden. Daar schreef ik een idee op, of iets wat ik had gelezen wat ik wilde onthouden, of boekentips uit de krant. Ik doe dat nog steeds. Uit de oogst van afgelopen maanden kwam ik deze tegen: “Iedere religieuze, morele, economische, etnische of andere tegenstelling verandert in een politieke, wanneer ze sterk genoeg is om de mensen effectief als vriend en vijand te groeperen. Ja, hoe meer men van het eigen volk, de mensheid of een ideaal houdt, hoe groter de neiging vermeende of echte vijanden van het eigen volk, de mensheid of het ideaal te haten en te bestrijden. Deze uitspraak staat in het boek van Carl Schmitt Het begrip politiek. Dit boek werd besproken in de Volkskrant van mei omdat het boek opnieuw werd uitgegeven. Schmitt wilde de politiek afschaffen omdat die bestaat bij de gratie van een vijand en dus een mogelijkheid van conflict in zich heeft. Liberale krachten willen politiek vervangen door economische concurrentie en ethische discussies. Maar daardoor zullen oorlogen (die hij onvermijdelijk achtte) alleen maar onbeheersbaarder en onmenselijker worden. Volgens Grunberg moet je juist als je het niet met Schmitt eens bent dat boek lezen. Misschien dat ik het ga lezen.
Op een ander briefje kwam ik het boek tegen dat Hans Achterhuis over Coetzee heeft geschreven, Coetzee, een filosofisch leesavontuur. Omdat ik nogal wat boeken van Coetzee heb gelezen zet ik dat ook op mijn wensenlijst.
Het boek dat ik net heb besteld bij de bibliotheek en dat ook op een briefje stond was van Michael Ondaatje, Blindganger. De recensie in de Volkskrant was al van april en de reacties op het boek zijn allemaal lovend. Ondaatje is natuurlijk beroemd geworden door De Engelse patiënt, een boek dat ook verfilmd is. De film heb ik gezien, het boek de afgelopen jaren tientallen keren in mijn handen gehad, maar nooit gelezen. Eerst maar eens Blindganger.
En nog even terugkomend op die briefjes. Ik schreef ooit een blog naar aanleiding van het feit dat er op het werk een “clean desk policy” werd ingevoerd. Ik heb nooit een volledig leeg bureau gehouden. Ik wil iets achterlaten waar ik de volgende dag mee verder kan. Ik heb daar toen flink de draak mee gestoken omdat uit de literatuur blijkt dat lege bureaus dodelijk zijn voor de creativiteit. Maar dat beleid had natuurlijk een achterliggende reden. Door bezuinigingen moesten meer mensen met minder bureaus werken. Daardoor mocht je niets achterlaten op je bureau omdat dat bureau direct weer voor een andere ,medewerker beschikbaar moest zijn. Die tijd ligt nu twee jaar achter me. Overal vind ik mijn briefjes terug en ze zijn altijd weer een inspiratiebron.
